Hoger opgeleiden relativeren religie vaker
LINCOLN – De populaire gedachte dat hoe hoger iemand is opgeleid, hoe onwaarschijnlijker het is dat hij in (een) God gelooft, behoeft correctie. Wel is het zo dat hoger opgeleiden vaker een relativerende houding innemen ten opzichte van religie.
Dat concludeert prof. dr. Philip Schwadel, hoogleraar sociologie aan de universiteit van Nebraska-Lincoln in de Verenigde Staten, in het jongste nummer van de Review of Religious Research, een tijdschrift voor religieonderzoek. Onder andere de Amerikaanse nieuwsdienst Baptist Press berichtte er eind vorige week over.
De socioloog baseert zijn conclusie op wat 1800 Amerikaanse volwassenen aangaven ten aanzien van hun levensbeschouwelijke opvattingen en de manier waarop zij die in de praktijk vormgeven, in relatie tot hun opleidingsniveau. Daaruit blijkt volgens hem bijvoorbeeld dat elk jaar dat mensen langer hebben doorgeleerd, de kans dat zij religieuze samenkomsten, van welke aard dan ook, bijwonen met 15 procent doet toenemen. Tegelijkertijd geldt dat het zo’n 15 procent waarschijnlijker is dat zij van mening zijn dat de waarheid in meer dan één religie te vinden is.
Schwadel verklaart dit laatste uit het feit dat naarmate iemand langer doorleert, hij of zij met steeds meer anderen in aanraking komt – ook met mensen die er (heel) andere opvattingen op nahouden. „Mensen zeggen niet graag dat hun vrienden naar de hel gaan”, aldus de Amerikaanse hoogleraar.
Mensen met op zijn minst een –in het Amerikaanse onderwijssysteem– high school- en collegeopleiding geloven vaak wel in een hogere macht, schrijft Schwadel. Veelal gaat het dan echter om een vorm van deïsme (waarbij God de ‘horlogemaker’ is, Die Zich verder niet (meer) met de wereld bemoeit).
Hoger opgeleiden uit orthodoxe denominaties zijn ten slotte nogal eens geneigd zich bij een ‘rekkelijker’ kerkverband aan te sluiten, stelt de socioloog. Daar zouden zij zich minder gehinderd voelen door allerlei regels.
Met zijn artikel in de Review of Religious Research daagt hij de onder wetenschappers breed gedragen opvatting dat meer opleiding (vrijwel) altijd leidt tot onder andere minder godsdienstige betrokkenheid uit, schrijft Schwadel in een samenvatting op de website van het tijdschrift.
Niet iedereen in Amerika toont zich meteen overtuigd door zijn bevindingen. Zo moest de atheïstische blogger Hemant Mehta van patheos.com even zijn „wenkbrouwen fronsen.” „Ik heb altijd gehoord dat hoe hoger opgeleid, hoe minder religieus je bent. Maar het hangt er misschien van af hoe je religie definieert.”
