Hoewel het de bedoeling was dat de voormalige Oost-Duitse sleepboot Langenort uit Harlingen vrijdagmiddag met de abortuskliniek de haven zou binnenvaren, maakte stormachtig weer dit onmogelijk. De kleine haven van Wladyslawowo wordt normaal alleen door vissers gebruikt en heeft in de zomer wat inkomsten uit toerisme. Er zijn geen pieren of andere golfbrekers die binnenvaren bij ruw weer mogelijk maken.„De kapitein zoekt een plaats om voor anker te gaan. Als het te lang duurt, zal hij wel een andere haven zoeken”, aldus woordvoerster Kruzema, die vrijdag in Wladyslawowo zat te wachten. „We hopen wel dat de boot er zaterdag is, want dan houden we hier een persconferentie.”

Bij de persconferentie zaterdag zal ook de Polish Federation for Women and Family Planning betrokken zijn. Directeur Wanda Nowicka wil daarom nog niets zeggen en verbreekt de verbinding. Ook de Nederlandse initiatiefnemer, Rebecca Gomperts, gooit twee keer de haak erop. Intussen verwachten woordvoerders van WoW wel van Polen „als democratie en aanstaand EU-lid” dat het volkomen openheid geeft.

Een andere Poolse pro-abortusorganisatie, de Polish Family Planning Association, staat niet achter de actie. „We delen met de Polish Federation het standpunt van de vrije keuze voor vrouwen. Maar we willen niet tegen de wet handelen. Als die boot in Polen komt, lijkt me dat tegen de Poolse wetgeving.”

Woordvoerster Kruzema geeft toe dat de tocht van de abortusboot met opzet twee weken na het referendum over het lidmaatschap van de Europese Unie plaatsvindt. Twee weken geleden stemden de Polen voor toetreding tot de EU. Eerder was gesuggereerd dat de komst van de boot de uitslag van de volksraadpleging negatief zou beïnvloeden.

„Op uitdrukkelijk verzoek van onze Poolse zusterorganisatie hebben we gewacht tot na het referendum”, aldus Kruzema. „Ze wilde niet dat dit de discussie zou vertroebelen. Overigens geloof ik niet dat wij zo veel invloed hebben.”

Parlementslid Maciej Giertych van de gezinspartij Liga van Poolse Gezinnen (LPR) zei vrijdagmiddag dat opposanten tegen abortus zich klaarmaakten voor een „antiwelkomceremonie” in de haven. „Verder zoeken we wegen om Poolse helpers bij deze actie te laten bestraffen. Wij denken dat zij als wetsovertreders kunnen worden aangemerkt. Het rechtssysteem zal hierop moeten worden getoetst, want dit is nog niet eerder gebeurd.”

Ook parlementslid Marcin Libicki is betrokken bij de tegenactie. „Als de ’behandeling’ in internationale wateren plaatsvindt, is er niets tegen te doen, heeft de regering eerder tegen ons gezegd. Daarom zullen we in de gaten houden of het niet te dicht bij de kust gebeurt. Verder moet natuurlijk de werving op de wal worden bekeken.”

Woordvoerster M. Zdzienicka van de Poolse ambassade in Nederland bevestigt dat er bij het openbaar ministerie in Polen aangifte is gedaan. „Pas als dat is onderzocht, kan worden vastgesteld of er sprake is van wetsovertreding.”

Volgens Zdzienicka zorgt de kwestie op diplomatiek vlak niet voor problemen. „Het is geen actie van de Nederlandse regering tegen de Poolse. Wij zijn een open land en dit kan dus gebeuren. Verder is het een Poolse organisatie die om de komst van de boot heeft gevraagd.”

In de Poolse media wordt de zaak wel beschouwd als een actie uit het extreem liberale Nederland, zo zegt een Nederlandse bron in Polen. „Als het over abortus, euthanasie en homohuwelijk gaat, komt Nederland er doorgaans niet zo goed van af. Over het bezoek van de abortusboot wordt niet alleen in de rooms-katholieke bladen slecht over Nederland gesproken, maar ook in de minder kerkelijke pers.”

De Nederlandse ambassade in Polen bemoeit zich „vooralsnog” niet met de zaak, zegt woordvoerder J. Boender. „Vrijdagochtend heeft Women on Waves ons formeel op de hoogte gesteld. Dat nemen wij voor kennisgeving aan. De stichting zegt dat ze niet in strijd handelt met de Poolse wet. Wij staan daar verder buiten. Zodra de betrokkenen problemen mochten krijgen, verlenen wij de geëigende consulaire bijstand.”