Het herstel vindt in drie fasen plaats. Allereerst worden op drie plaatsen slikken en schorren in de Westerschelde verbeterd. Hiermee vindt natuurherstel buitendijks plaats. Het gaat om de Appelzak bij het Rijn-Scheldekanaal, de Slikken van Hulst en de Platen van Ossenisse. De tweede fase is de ontpoldering bij Vlissingen. Vervolgens bekijkt het kabinet wat er nog nodig is aan natuurherstel.

Staatssecretaris Henk Bleker (Landbouw) maakte dat vrijdag bekend. Hij hoopt dat in 2013 aan de eerste fase begonnen kan worden en in 2015 aan het tweede deel.

In het regeerakkoord is afgesproken dat zou worden gezocht naar een alternatief voor het ontpolderen van de Hedwigepolder. Die ontpoldering was zeer omstreden onder de Zeeuwse bevolking.

De staatssecretaris toonde zich tevreden over het vrijdag gepresenteerde resultaat, dat gebaseerd is op een inventarisatie van kennisinstituut Deltares.

De compensatie moest 300 hectare aan natuurherstel opleveren. In internationale verdragen had Nederland beloofd het natuurherstel te regelen. De afgelopen jaren was het natuurherstel voor het vorige kabinet een flink hoofdpijndossier.

De eerste fase van het nieuwe plan levert ongeveer 123 hectare aan natuurherstel op, het ontpolderen bij Vlissingen ongeveer 150 hectare. Hierna wordt bekeken of en wat er nog nodig is om de vereiste 300 hectare natuurcompensatie te behalen.

Fase een en twee van het nieuwe plan kosten 135 miljoen euro. Omdat de Hedwigepolder niet wordt ontpolderd is een dijk nodig bij de door Vlaanderen te ontpolderen Prosperpolder. Dat kost 15 miljoen. In totaal komen de kosten uit op bijna 150 miljoen. Dat is ongeveer 35 miljoen meer dan de eerder gereserveerde 114 miljoen.

De grond die onder water wordt gezet, is nu nog grotendeels in handen van het havenbedrijf Zeeland Seaports. Het was de bedoeling deze grond te gebruiken als natuurcompensatie voor de nog aan te leggen Westerschelde Container Terminal. Het kabinet heeft toegezegd te helpen bij vervangende compensatie.

Koppejan

CDA-Tweede Kamerlid Ad Koppejan: „Geen ontpoldering Hedwigepolder. Kabinet kiest voor beter alternatief. Goed nieuws voor de Zeeuwen en iedereen die van onze polders houdt.”

VVD

VVD-Kamerlid Helma Lodders: „De VVD was vanaf het begin tegen ontpoldering van de Hedwigepolder. Het is van de zotte dat Nederland droge natuur, in dit geval goede landbouwgrond, vervangt door natte natuur. Ruim zes jaar hebben de Zeeuwen in onzekerheid gezeten over deze discussie. Dankzij de alternatieven die dit kabinet aandraagt, komt er eindelijk een einde aan dit vervelende hoofdstuk.

Door af te zien van het onder water zetten van de Hedwigepolder en door de ondersteuning die het kabinet biedt voor de economische ontwikkeling in de regio, verwacht ik dat er onder de Zeeuwse bevolking voldoende draagvlak zal zijn voor dit voorstel.”

Peijs

Bij het vinden van een alternatief voor het onder water zetten van de Hedwigepolder was het zaak de toekomst van Zeeland niet in te leveren ten gunste van Vlaanderen. Commissaris van de Koningin Karla Peijs van Zeeland maakte dat vrijdag duidelijk.

Bij het verder uitdiepen van de Westerschelde ten gunste van de Vlaamse haven Antwerpen is natuurcompensatie nodig. Maar volgens Peijs heeft Zeeland niet voor niets „prachtig natuurlijk diep water” en wil de provincie de eigen havens verder ontwikkelen. Van groot belang is ook voor haar de toezegging van het kabinet dat wordt geïnvesteerd in de Zeeuwse economie. Daarover komt nog een overleg met premier Mark Rutte.

De Commissaris van de Koningin stelde dat de belangen van Zeeland in het verleden nogal eens op de tweede plaats kwamen. Volgens haar hechten de Zeeuwen aan een goede relatie met hun zuiderburen: België. „Maar nu is Zeeland eens aan de beurt.”

GroenLinks

Liesbeth van Tongeren, Tweede Kamerlid GroenLinks: „Dit is niet echt een overtuigend pakket. Dezelfde daadkracht waarmee het kabinet de financiën op orde willen brengen, zou het ook kunnen laten zien bij het op orde brengen van natuurafspraken. In 2007 zou er al natuurcompensatie zijn, maar nu begint het pas in 2013 buitendijks. Het is too little, too late en het dreigt ook nog eens too expensive te worden.

Er ligt nu ook nog geen echte oplossing omdat er nog met Vlaanderen onderhandeld moet worden en de Europese Unie ook nog geen toestemming heeft gegeven. De Zeeuwen hebben nog steeds geen duidelijkheid. De eerste berichten zijn ook dat de gebieden waar het nu om gaat een heel andere natuurkwaliteit hebben dan de Hedwigepolder.”

D66

Stientje van Veldhoven, Tweede Kamerlid D66: „Het voorstel van Bleker is slecht onderbouwd en duur. Hij betaalt zijn plannen met een cheque van de Belgen, die nog geen akkoord hebben gegeven. Maar misschien nog wel erger is dat de onzekerheid van de Zeeuwen blijft voorbestaan, doordat dit kabinetsbesluit slechts een teleurstellende tussenstap is. Zelfs in het meest gunstige geval biedt het alternatief niet dezelfde natuurcompensatie als met de Hedwigepolder was bedoeld. Dat kan zelfs oplopen tot een derde minder dan de verplichting, wat weer kan leiden tot problemen met de Europese Commissie. Daarnaast creëert deze oplossing weer een nieuw probleem, omdat met dit alternatief opnieuw moet worden gezocht naar grond voor natuurcompensatie voor de containerterminal. Bleker verkoopt de Zeeuwen een sigaar uit eigen doos. Je zou zeggen dat dit kabinet grotere problemen op te lossen heeft dan de ene polder in te ruilen voor de andere.”