Buitenland

Leger VS gaat verzet in Irak te lijf

Amerikaanse troepen in Irak hebben zondag een inval uitgevoerd in Fallujah, ten westen van Bagdad.

Buitenlandredactie
16 June 2003 10:05Gewijzigd op 14 November 2020 00:22

De operatie was bedoeld om illegale wapens in beslag te nemen en verzetshaarden tegen de Amerikanen uit te schakelen. Er vielen geen slachtoffers tijdens de actie. Wel zijn zeven mensen opgepakt.

De operatie begon om drie uur ’s nachts, enkele uren na het verstrijken van een wapenpardon waar weinig Irakezen gebruik van hebben gemaakt. Amerikaanse militairen, onder dekking van helikopters en pantserwagens, vielen verschillende huizen en gebouwen binnen. In een van de doorzochte gebouwen werden zeven mensen gearresteerd die aanvallen op de Amerikanen zouden hebben beraamd. In hetzelfde gebouw werden wapens, explosieven, materialen om bommen te maken en communicatiemiddelen aangetroffen.

Aan de rand van de stad werd een aantal huizen doorzocht. De bewoners beklaagden zich over het harde optreden van de militairen, die hen van hun bed lichtten en sommeerden op de grond te gaan liggen met hun gezicht naar de grond. Een 60-jarige man vertelde hoe de militairen midden in de nacht zijn huis binnenvielen, zijn twee zoons in de boeien sloegen en meenamen. „Zelfs Saddam deed ons dit soort dingen niet aan. We zijn van een probleem af maar hebben er een groter voor in de plaats gekregen”, zei hij.

Na afloop van het offensief in Fallujah deelde het leger voedsel en medicijnen uit aan de bevolking. Ook werden schoolboeken en knuffelberen weggegeven.

De afgelopen week voerde het Amerikaanse leger een offensief als dat in Fallujah uit in de zogenoemde soennitische driehoek, ten noorden en westen van Bagdad. Die operatie werd zondag door het leger als geslaagd bestempeld. Ongeveer zestig van de 400 mensen die bij de operatie zijn opgepakt, blijven voorlopig in hechtenis, zei het Amerikaanse leger. Onder hen zijn twee vooraanstaande figuren uit het voormalige Iraakse leger. Het gaat om de secretaris van het ministerie van Defensie, Abul Ali Jasmin, en het hoofd van de militaire academie, Abdullah Ali Jasmin.

De Amerikanen maakten zondag ook bekend dat de voormalige bevelhebber van de luchtmacht, Hamid Raja Shalah al-Tikriti, is opgepakt. Hij is de nummer 17 op de Amerikaanse lijst van meest gezochte Irakezen.

Zaterdag liep het generaal pardon voor illegaal wapenbezit af. Twee weken geleden gaf de Amerikaanse bewindvoerder in Irak, Paul Bremer, de Irakezen de mogelijkheid om hun wapens af te geven. Nog geen 1000 van de naar schatting miljoenen wapens die in omloop zijn, werden ingeleverd.

Om sympathie te kweken deelden Amerikaanse militairen gisterochtend voedsel uit. Steun bij de plaatselijke bevolking creëren door voedsel en brandstof uit te delen is een belangrijke strategie van Operatie Woestijnschorpioen, aldus een woordvoerder van het Amerikaanse leger.

Steun vinden bij de bevolking is cruciaal geworden, nu anti-Amerikaanse sentimenten steeds meer lijken toe te nemen. In de stad Basra gingen 10.000 demonstranten de straat op en eisten Iraaks zelfbestuur.

De Amerikanen lijken de laatste tijd steeds vaker op verzet te stuiten. Het is echter niet duidelijk of dit verzet georganiseerd is. Volgens generaal Richard Myers, de hoogste militair van het Amerikaanse leger, zijn er vijf verschillende groepen actief tegen de Amerikanen en Britten. Deze groepen hopen op een terugkeer van Saddams Baath-regime. De belangrijkste groepering is Ansar al-Islam, die banden zou onderhouden met het terreurnetwerk al-Qaida, aldus de topgeneraal op nieuwszender Fox News Channel.

Op het PvdA-congres in Arnhem zaterdag klonk een ander geluid dan wat in de Verenigde Staten te horen valt. De leden van de grootste oppositiepartij in Nederland gaven te kennen dat Nederland beter militairen naar de Democratische Republiek Congo dan naar Irak kan sturen. Partijvoorzitter Koole vindt het „een schande” dat het kabinet-Balkenende zich niet druk lijkt te maken over het gebrek aan bewijzen over Irakese massavernietigingswapens. „Het kabinet gedraagt zich hiermee als een schoothondje van de regering-Bush en verzwakt hiermee de internationale rechtsorde”, voegde de voorzitter van de PvdA toe.

De Britse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Jeremy Greenstock, krijgt een hoge bestuursfunctie binnen de Brits-Amerikaanse bezettingsmacht in Irak. Volgens The Daily Telegraph van maandag wordt Greenstock later deze week benoemd als coördinator voor de vorming van een nieuw Iraaks bestuur.

De 59-jarige zal dienen onder de Amerikaanse bewindvoerder Bremer. Greenstock, die vloeiend Arabisch spreekt, zou volgens de krant eigenlijk deze zomer met pensioen gaan. Hij speelde in de aanloop tot de jongste oorlog een belangrijke rol bij het vergaren van steun binnen de Veiligheidsraad voor de Brits-Amerikaanse aanvalsplannen.

Het is nog onduidelijk wanneer Greenstock naar Irak gaat en hoe lang hij er zal blijven.

Na de Amerikaanse president Bush en de Britse premier Blair is nu ook de Australische premier Howard in het nauw gebracht door het uitblijven van bewijzen voor Iraakse massavernietigingswapens. Een voormalige Australische defensieanalist in regeringsdienst, Andrew Wilkie, zei maandag in The Sydney Morning Herald dat beweringen over grote hoeveelheden Iraakse massavernietigingswapens onjuist waren.

De analist zal deze week getuigen voor een Britse parlementaire onderzoekscommissie. Die heeft de Australiër, tot 11 maart verbonden aan het overheidsinstituut Office of National Assessments, benaderd om zijn verhaal te doen. Australië deed militair actief mee aan de oorlog in Irak.

In de krant stelt Wilkie dat Australië samen met de VS en Groot-Brittannië oorlog voerde op grond van „overdreven veronderstellingen”. „Er is geen twijfel over dat Irak op enig moment wapens had, en iets zal er uiteindelijk ook wel worden gevonden. Maar dat zal zeker niet van de omvang zijn die ons is voorgeschoteld”.

Volgens Wilkie kan Howard in de ontstane discussie niet wegkomen met verwijzingen naar verkeerde „buitenlandse inlichtingen”. Als er fouten zijn gemaakt door inlichtingendiensten of als er bewijzen voor Iraakse wapens zijn ’aangedikt’, dan is dat Australië ook aan te rekenen, vindt Wilkie. „Alle informatie is namelijk ook gefilterd door Australische diensten.”

De Australische oppositiepartijen werken momenteel aan plannen voor een parlementair onderzoek naar de Iraakse wapenkwestie. Howard wil daarvan niets weten, maar waarschijnlijk zal er toch een onderzoek komen door een senaatscommissie.

Na vier dagen zijn de branden aan de belangrijke oliepijplijn van Irak naar Turkije gedoofd. Technici draaiden ventielen in de buis dicht waardoor het vuur vanzelf uit ging, zeiden de Amerikaanse strijdkrachten zondag.

Volgens deskundigen kan de schade aan de belangrijkste exportroute vanaf de Noord-Iraakse olievelden binnen enkele dagen worden hersteld. De plaatselijke bevolking en de Arabische nieuwszender al-Jazeera meldden dat onbekenden de leiding op twee plaatsen hadden opgeblazen om te voorkomen dat „Amerikanen olie naar Turkije uitvoeren”. Maar een woordvoerder van Amerikaanse ingenieurs die met de controle op de leidingen zijn belast, zei dat een lek de oorzaak was. Ook wordt niet uitgesloten dat plunderaars bezig waren.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer