De onderzoekers onder leiding van hoogleraar medische parasitologie Robert Sauerwein hebben proefpersonen drie maanden lang het in onbruik geraakte malariamedicijn chloroquine laten slikken en stelden hen in die periode driemaal bloot aan de beet van geïnfecteerde malariamuggen. Er werd een afweerreactie opgebouwd, die na 2,5 jaar nog bleek te werken. Zonder chloroquine te slikken waren de proefpersonen volledig beschermd tegen nieuwe beten van besmette muggen.

Sauerwein stelde dinsdag dat door het Nijmeegse onderzoek het algemeen heersende idee onder artsen dat immuniteit tegen malaria binnen een paar maanden weer is verdwenen, in de prullenbak kan. „Met dit experimentele onderzoek hebben we voor het eerst bewezen dat de bescherming jarenlang kan aanhouden. We gaan het middel nu samen met een Amerikaans bedrijf verder ontwikkelen. Binnen tien jaar zou het voor het publiek beschikbaar kunnen zijn. In eerste instantie denk ik dat toeristen en bijvoorbeeld militairen die uitgezonden worden naar malariagebieden ermee geholpen kunnen worden.”

Sauerwein noemt het „een schandaal” dat er nog steeds geen vaccin tegen malaria is, terwijl de ziekte jaarlijks ruim tweehonderd miljoen mensen treft. Van de dodelijke slachtoffers is 80 procent jonger dan 5 jaar, zegt hij. De chloroquine die zijn onderzoeksgroep gebruikt, was tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw een effectief middel, maar daartegen is wereldwijd resistentie opgebouwd. Het aloude middel blijkt echter toch nog te werken als het wordt gecombineerd met het opwekken van een afweerreactie in het lichaam.

Het UMC is één van de vier centra in de wereld waar met proefpersonen wordt gezocht naar een malariavaccin. De resultaten van het onderzoek staan deze week in de onlineversie van The Lancet, een gezaghebbend medisch vakblad.