Hyves telt in Nederland zo’n 9,4 miljoen gebruikers, terwijl een op de twaalf wereldbewoners een profiel heeft op Facebook. Op beide sites plaatsen gebruikers teksten, foto’s en meningen op hun eigen pagina’s die dan weer door ‘vrienden’ bekeken en becommentarieerd worden.

Twitteren is een iets andere tak van sport, geënt op hetzelfde principe. Twitteraars sturen in maximaal 140 tekens een boodschap de wereld rond, vooral bedoeld voor de groep die hen wil ‘volgen’. Voor media, politici en voor veel bedrijven is Twitter inmiddels een onmisbaar communicatiekanaal geworden. De informatie van privétwitteraars is vaak niet van het allerhoogste niveau. Velen komen niet verder dan wat narcistisch gebabbel over wat ze allemaal doen of laten.

Al met al zijn de sociale media niet meer weg te denken en is de druk om op één of meerdere van deze sites actief te zijn groot. Wie oog heeft voor de bezwaren, kan sociale media op allerlei manieren nuttig gebruiken. Via netwerksites is het heel eenvoudig om contacten te onderhouden, om een grotere groep mensen bij te praten over belangrijke gebeurtenissen of iemand te bereiken die je lang geleden uit het oog bent verloren.

Toch bergen sociale media ook gevaren in zich. Sommige daarvan zijn algemeen bekend. Zelfs de minimale privacy van argeloze gebruikers kan met het weghalen van enkele vinkjes volledig verdwijnen. Je deelt dan echt alles met iedereen op ieder moment.

Zo werd vrijdag bekend dat een verslaggever van een omroep via Twitter contact had gezocht met een klasgenootje van het meisje in Groningen dat verleden week op 12-jarige leeftijd beviel van een kind. Het is een van de negatieve voorbeelden van het gebruik van sociale media.

Nauw samenhangend hiermee is een andere categorie bezwaren. Die is minder opvallend maar daarom minstens zo verraderlijk. Sociale media veranderen het leven in een vitrine die niet alleen een einde maakt aan privacy maar waarin ook geborgenheid en Bijbelse waarden en normen onder druk komen te staan, door dat wat je vrienden terugkrabbelen en tweeten.

Leven in een internetetalage betekent dat de werkelijkheid altijd moet worden opgepoetst. Want alleen mooie en leuke dingen mogen getoond worden. En wat als je dat niet lukt? In Amerika spreken kinderartsen al over jongeren die lijden aan een zogenaamde Facebookdepressie. Want het zijn vooral kinderen die vaak niet begrijpen dat de winkel altijd minder mooi is dan de etalage en dat ook het gewone leven altijd minder leuk is dan de internetwerkelijkheid voorspiegelt.

Er is nog weinig bekend over de langetermijngevolgen van hyven, facebooken en twitteren. Langdurig egotrippen en imagopoetsen kan echter weinig anders opleveren dan de Chinese eenkindpolitiek: verwende kleine keizertjes die zich voortdurend door hun vrienden laten kietelen. Hoog tijd voor een tegenbeweging waarin media weer écht sociaal worden.