Jongens reageren positief op nieuwe, onbekende opdrachten als ze daarmee kunnen laten zien dat ze er goed in zijn. Zodra de nieuwigheid eraf is, is de motivatie ook weer weg. Het zorgt niet voor hogere cijfers, maar de jongens functioneren wel beter en vinden de lessen leuker als ze zich kunnen bewijzen. Meisjes reageren nauwelijks gemotiveerder op nieuwe opdrachten.

„Bij eerdere onderzoeken werd aangenomen dat leerlingen beter presteren als er iets te behalen valt. Bijvoorbeeld: ‘Waarom moet ik dit leren? Zodat je je favoriete tijdschrift kan lezen’. In mijn onderzoek bleek dat totaal niet het geval”, aldus Knoop. De psychologe onderzocht de afgelopen vijf jaar ruim negenhonderd leerlingen op tien scholen: negen vmbo’s en één gymnasium ter vergelijking.

Zowel de vmbo’ers als de vwo’ers waren nauwelijks te motiveren. „Vooral vmbo-leerlingen zijn vaak negatief in het nieuws. Ten onrechte, blijkt uit mijn onderzoek. Er is geen verschil in motivatie tussen de jongeren op de verschillende scholen wanneer we hun uitlegden wat het nut van de opdracht was.”