Renault 4, icoon van opkomende mobiliteit
Voor de een vergane glorie, voor de ander toppunt van nostalgie. De Renault 4 bestaat vijftig jaar. Icoon van de opkomende mobiliteit.
De Renault 4 bepaalde jarenlang het straatbeeld. Duizenden hardwerkende arbeiders verplaatsten zich sinds de jaren zestig van de vorige eeuw in een ‘viertje’. Wereldwijd bouwde Renault 8 miljoen exemplaren.
In oktober 1961 rijdt de eerste Renault 4 de fabriek uit. Het ‘hondenhok’, zoals het vierkante model spottend wordt genoemd, verschijnt in vijf varianten. Renault presenteert zijn nieuweling als echte gezinsauto, voor minder dan 10.000 gulden.
De simpelste uitvoering van de Renault 4 is een… Renault 3. „De auto’s hebben hun naam te danken aan het Franse belastingstelsel”, zegt Paul Senders uit Helmond, penningmeester van de Nederlandse Renault 4 Club. „De Fransen deelden auto’s in naar zogenaamde fiscale pk’s, hoe meer pk’s, hoe meer belasting. De Renault 3 had er drie.” De ‘échte’ Renault 4, met een 747 cc-motor, was vier fiscale pk’s rijk.
Het hondenhok kent een doordacht, innovatief concept. „De Renault 4 is ontwikkeld voor praktisch gebruiksgemak, mede dankzij de grote achterklep, gericht op het vervoer van mensen en materiaal. De auto biedt plaats aan drie kinderen op de achterbank en een reiswieg achterin.”
De carrosserie is opgebouwd op een vlakke bodemplaat met vier wielen. Stoelen en banken met een fragiel buizenframe zijn volledig uitneembaar, handig bij een picknick. Omdat de versnellingspook zich in het dashboard bevindt, kan de voorbank over de volle breedte doorlopen.
Veiligheidseisen zijn er in die tijd nauwelijks. „De kreukelzone begint bij de voorbumper en eindigt bij de achterbumper”, zegt Senders met een lach. Een torsie-vering vangt de ergste schokken voor de inzittenden op. De autogordels zijn spraakmakend. Ondanks de ingebouwde startmotor kunnen bestuurders de eerste exemplaren ook aanslingeren.
De Fransen wijzigen regelmatig types en modellen. De eerste Renault 4 beschikt over een brandstoftank van 26 liter. Met een verbruik van pakweg 1 op 18 kan de bestuurder een kleine 400 kilometer afleggen. De fabrikant vervangt de drie versnellingen in 1968 door een vierbak. De bestelauto Fourgonette is populair voor het vervoer van ladders, melkbussen en schapen. Ook de Wegenwacht schaft knalgele ‘viertjes’ aan.
Renault heeft de ‘vier’ wereldwijd in 28 fabrieken van de band laten lopen. De fabricage is in 1991 gestaakt met de laatste duizend wagens onder de naam Bye Bye. De laatste nieuwe Renault 4 in Nederland is verkocht in 1986. Nog altijd telt ons land zo’n 1500 tot 2000 viertjes, waarvan er nog pakweg 1200 op de weg zijn.
De Renault 4 spreekt nog steeds tot de verbeelding. Bij de een omdat-ie destijds als kind op de achterbank meereed, bij de ander omdat het ooit zijn eerste vierwieler was. „Mijn eerste auto in 1979 was een Renault 4”, zegt Senders. De Helmonder beschikt over een vloot van zes viertjes, voor toertochten, trouwerijen en bedrijfsuitjes. „Ik wil anderen laten delen in deze unieke ervaring.”
De jeugdliefde is nooit meer overgegaan. „De Renault 4 is veelzijdig en eigenwijs, niet zomaar een vervoermiddel van A naar B. De auto straalt levenslust uit, vrolijkheid, plezier. Savoir-vivre! Je kunt er de bink niet mee uithangen: zie mij eens stoer zijn, met mijn pet achterstevoren.”
Een ritje maakt direct de charme van het hondenhok duidelijk. Choken en starten, schakelen via een eigenwijze pook in het dashboard. De directe besturing en de herrie aan boord maken het beeld compleet.
Toch is de verdienste van de Renault 4 groot, stelt Senders. „De vier heeft bijgedragen aan de mobilisering van de werkende klasse, samen met de Kever, de Mini en de Fiat 500. Het was een innovatieve gezinsauto voor een betaalbare prijs. Een icoon van de opkomende mobiliteit.”
Renault 4 Club
Nederland kent een actieve Renault 4 Club. Doel is de instandhouding van de Renault 4.
De Renault 4 Club telt 700 leden, die elkaar ontmoeten op toertochten of tijdens kampeerweekenden, samen sleutelen tijdens Sleuteldagen of nieuwtjes uitwisselen op een forum. De club heeft een eigen magazijn in het Veluwse Loenen.
De Renault 4 Club viert dit jaar dubbel feest: het 50-jarig bestaan van hún auto en het 20-jarig jubileum van de organisatie. Hoofdprijs van een jubileumprijsvraag is een Renault 4. De opbrengst is voor stichting Opkikker, die zich inzet voor gezinnen met langdurig zieke kinderen.