In 2002 kwamen 19.262 Joden uit het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS) naar Duitsland. ’Slechts’ 18.878 emigreerden er naar Israël; in de VS lag het aantal Russisch-Joodse immigranten onder de 10.000. Dit meldde de directeur van het Mozes-Mendelssohn Centrum in Potsdam, prof. Julius Schoeps, onlangs in de Joodse krant Opbouw.

Volgens de historicus betekenen de cijfers een „grote verrassing”: voor het eerst in hun 120-jarige emigratiegeschiedenis emigreerde de meerderheid van de Russische Joden niet naar de klassieke gastlanden, maar naar „probleemland Duitsland.” „De geschiedenis lijkt op zijn kop te staan”, aldus Schoeps.

In de Duitse consulaten in de GOS-staten liggen op dit moment zo’n 70.000 emigratieverzoeken van Joden te wachten. Naar schatting bevinden zich in deze staten 1,5 miljoen Joodse burgers.

Sinds 1991 zijn 168.000 Joden uit de voormalige Sovjet-Unie naar Duitsland geëmigreerd. Bedroeg het aantal Joden in Duitsland in dat jaar nog 33.000, inmiddels wonen er voor het eerst sinds 1945 weer rond de 200.000.