De bewindsman, die verantwoordelijk is voor het integratiebeleid, poneerde zijn stelling tijdens een commissievergadering in de Tweede Kamer over Jodenhaat.

Hij reageerde op het betoog van PVV-Kamerlid van Klaveren, die stelde dat de groei van de islam de belangrijkste oorzaak is van het toegenomen antisemitisme. Volgens de PVV’er leert de islam dat geweld tegen Joden mag: „De Koran leert dat Joden vervloekt zijn en betitelt hen als zwijnen en apen.”

Minister Donner nam deze analyse niet over. Volgens hem is het niet zo dat een bepaalde bevolkingsgroep alleen verantwoordelijk is voor de toename van het antisemitisme. Wel is het zo dat het Midden-Oostenconflict voor sommige Marokkaanse Nederlanders aanleiding is voor het uitschelden en beledigen van Joden.

Er is volgens de bewindsman een veel diepere oorzaak, namelijk de ontkerkelijking van de samenleving. „Meer algemeen gaat het om een bedenkelijke ontwikkeling tegen religie.” Als gevolg van de secularisatie is er volgens de bewindsman minder verdraagzaamheid tegenover religie. Hij refereerde aan het betoog dat hij vrijdag in Vianen hield op een congres van diverse reformatorische organisaties: „Ik was vrijdag bij reformatorische christenen die met hetzelfde probleem zitten.”

Donner kreeg daarop de wind van voren. Volgens GroenLinks-Kamerlid Dibi heeft de ontkerkelijking, waardoor veel gelovigen niet meer volgens de letter van hun heilige boeken leven, juist geleid tot meer tolerantie. Volgens PvdA’er Van Dam kan de bewindsman onkerkelijke mensen niet verwijten dat ze intolerant zijn. CDA-Kamerlid Sterk, partijgenote van de minister, deelde de analyse ook niet geheel. De redenering van Donner verklaart bijvoorbeeld niet waarom ook het geweld tegen homo’s toeneemt.

Donner verdedigde zich door te verwijzen naar gesprekken die hij heeft gevoerd waarin ook anderen wijzen op antireligieuze tendensen.

De bewindsman nam vervolgens een vlucht naar voren; hij voelt niets voor een wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken van het antisemitisme. Die liggen volgens hem zo ver terug in de tijd dat ze niet zijn weg te nemen. Bestrijding ervan is daarom beter.

SGP-Kamerlid Van der Staaij en zijn CU-collega Rouvoet benadrukten dat het christendom ook een belangrijke oorzaak was van Jodenhaat: „Ik voer een debat over antisemitisme altijd met een gevoel van schaamte en schuld”, aldus Rouvoet.

Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie beloofde dat er voor de zomer een hogere strafmaat komt voor antisemitisme. Hij riep de Joodse gemeenschap op altijd aangifte te doen.

De uitkomsten van het debat stemden niet iedereen tevreden. ChristenUnie-Kamerlid Rouvoet stelde: „Ik heb het gevoel dat we niet verder zijn dan de vorige keer toen we hierover spraken.” D66’er Schouw sloot zich bij hem aan: „De dingen die we doen, worden nog eens in de etalage gezet, en zo modderen we maar door.”