Op zondag zit je trouw in de kerk en op maandag ga je gewoon weer aan het werk. Wat heeft een gemiddelde reformatorische kerkganger in Nederland te maken met een grote wereldzendingsconferentie ergens ver weg?

Laat ik eerst het geheugen opfrissen. Vorig jaar vond in Kaapstad de grote bijeenkomst Cape Town 2010 plaats. De derde zogeheten Lausanneconferentie, honderd jaar na de eerste zendingsconferentie in Edinburgh. Zes dagen lang kwamen 4200 kerkelijke leiders, zendingswerkers, wetenschappers en zakenlui bijeen om na te denken over allerlei vragen op het gebied van de zending. Een enorme hoeveelheid kennis en ervaring werd vertaald in lezingen, presentaties, vergaderingen, workshops en nog veel meer.

Aan het einde van de conferentie verscheen het eerste deel van het Cape Town Commitment. Vorige week verscheen het tweede en laatste deel van deze verklaring. Op dat laatste document ga ik kort in. Ik lees het als een momentopname van allerlei ontwikkelingen in kerk en samenleving. Welk beeld levert dat op en wat kan ik er in Nederland mee?

De verklaring is een evenwichtig document. Ze spreekt niet alleen van geloof (”faith”), maar ook van falen (”failure”). Daarmee staat het Commitment in een lange en Bijbelse traditie. In de geschiedenis van Israël gaat de vernieuwing van het verbond gepaard met dezelfde dubbele beweging: berouw en hernieuwde belofte.

De nederige toon van het document doet weldadig aan. „Wij hebben gezocht te luisteren naar de stem van God door de Heilige Geest, geluisterd naar Zijn stem door de Bijbelstudie van Efeze en naar de mensen vanuit de hele wereld”, zo luidt de inleidende tekst. Bewust van de eigen beperkingen, formuleren de opstellers: „Dit zijn niet de enige onderwerpen waarmee de kerk zich moet bezighouden en de prioriteiten zijn ook niet overal dezelfde.”

Alleen deze houding al is leerzaam. Laten we bescheiden zijn in het belijden van ons geloof en in het getuigenis ervan. Niet dat het Commitment niet weet waarvoor het staat, maar wel omdat we weten dat we in de laatste honderd jaar als christenen, ook in ons getuigenis naar de wereld, vaak gefaald hebben, en ook omdat we weten dat God ons eerst heeft liefgehad.

Discipelschap en verzoening

Twee thema’s kwamen steeds weer naar voren op het congres: discipelschap en verzoening. Deze woorden verwijzen naar twee belangrijke uitspraken van Jezus. In het Mattheüsevangelie geeft Jezus ons het mandaat voor de zending: „Maak alle volken tot Mijn discipelen” (Mt. 28:19) en in het Johannesevangelie noemt Jezus de methode voor de zending: „Heb elkaar lief, zodat de wereld weet, dat u Mijn discipelen bent” (Joh 13:34, 15:12, 17:21-23). Discipelschap betekent het drukken van de voetstappen van Jezus: je kruis opnemen, jezelf verloochenen, Jezus volgen in nederigheid, liefde, betrouwbaarheid en dienstbaarheid, aldus het Commitment. Voorwaar, daar valt nog wel wat te leren voor (reformatorische) christenen in het Westen. Zeker in combinatie met het tweede thema.

Jezus noemt het herhaaldelijk: „Heb elkaar lief.” De opdracht tot onderlinge liefde dient een missionair doel: daardoor worden de discipelen herkenbaar als discipelen van Jezus en daardoor zal de wereld erkennen, dat Jezus door de Vader is gezonden. Daarom zegt het Cape Town Commitment dat we ten minste om missionaire redenen opnieuw moeten gehoorzamen aan dit oude gebod. „Als christenen leven in een verzoende eenheid van liefde door de kracht van de Heilige Geest, zal de wereld ons herkennen als discipelen van Jezus en de Vader Die Hem gezonden heeft, leren kennen.”

Iets van die eenheid werd reeds zichtbaar tijdens de bijeenkomst in Kaapstad. De conferentie heeft in Nederland evangelische en kerkelijke werkers in de zending bij elkaar gebracht. Als ik mij niet vergis, ligt ook hier een uitdaging voor de reformatorische kerken: heb elkaar lief.

Prioriteiten

Vervolgens noemt het Commitment zes prioriteiten: het getuigenis van de waarheid van Christus in een pluralistische wereld; het brengen van de vrede van Christus in een verdeelde en gebroken wereld; de liefde van Christus voorleven te midden van andere godsdiensten; het onderscheiden van de wil van Christus voor wereldevangelisatie; het terugroepen van de kerk van Christus tot nederigheid, integriteit en eenvoud; en ten slotte het zoeken naar eenheid en samenwerking in zending.

Binnenkort verschijnt er een Nederlandse vertaling van het Cape Town Commitment. Elke zendingsorganisatie die zichzelf serieus neemt, doet er goed aan om dit document te bestuderen. In de eerste plaats om te weten wat er wereldwijd aan de orde is in de kerk en vervolgens om opnieuw na te denken over beleid en uitvoering.

En als de kerk niet aan zending doet maar zending is, geldt deze agenda mutatis mutandis ook voor de kerk. Intussen bidden we met de schrijvers van het document uit Kaapstad mee „voor een reformatie van Bijbels discipelschap en een revolutie van de christelijke liefde.”

De auteur is stafmedewerker studie & vorming bij de Gereformeerde Zendingsbond (GZB) en woonde Cape Town 2010 bij.