Ik ben opgegroeid in een Oost-Europees land, vertelt Natalia. „In mijn jeugd zei mijn vader altijd wat ik moest doen. Toen ik achttien werd, wilde ik zelfstandig worden, onafhankelijk zijn, mijn eigen beslissingen nemen. Evenals elke jonge vrouw hoopte ik op een betere toekomst, maar de economische situatie in mijn land was slecht. Als ik ging studeren had ik geen enkele garantie dat ik een baan zou krijgen.

Op mijn twintigste ben ik in de prostitutie gestapt. Ik was jong en dacht niet goed over die beslissing na. Mijn doel was geld verdienen, ook om mijn moeder na haar scheiding financieel te kunnen ondersteunen. Ik leefde bij de dag, keek niet verder vooruit.

In 2007 kwam ik naar Nederland, omdat ik hoorde dat ik daar meer kon verdienen. Tulpen en het ”red light district”, dat was alles wat ik van dit land had gehoord. Als raamprostituee kon ik me met Engels prima redden, maar ik wilde ook Nederlands leren. Nadat ik een basiscursus had afgerond, ging ik thuis verder met de taalstudie.

Hoewel ik goed verdiende, wilde ik uiteindelijk toch niet heel lang in de prostitutie blijven werken. Het zat al een tijd in mijn hoofd dat ik ermee wilde stoppen, maar ik wist niet hoe. Er zijn zo veel instanties. Waar moest ik heen? Ik wist niet wie me kon helpen en vertrouwde ook niemand. Als prostituee denk je dat iedereen je wil gebruiken.

Vorig jaar oktober kwam er voor het eerst een medewerker van het Scharlaken Koord bij mijn raam. Ik wilde eigenlijk niet met die vrouw praten, want ik moest geld verdienen. Toen ik het toch had gedaan, was ik opgelucht. Ik kon mijn verhaal bij haar kwijt.

Er volgden meer gesprekken en uiteindelijk besloot ik te stoppen met het werk. Wat daarbij de doorslag gaf? Mijn geloof in God. Sinds mijn kinderjaren geloof ik in Hem, hoewel mijn ouders en vrienden niet religieus waren. Op jonge leeftijd heb ik één keer de hele Bijbel gelezen, maar ik sprak er met niemand over.

In de contacten met het Scharlaken Koord kwam dit aan de orde. Ik besef dat God de vrouw niet heeft geschapen om achter een raam te werken. Toen ik als prostituee begon, stond ik er niet bij stil, maar het werd steeds duidelijker voor me. Ik ben echt gestopt omdat ik voor God wilde kiezen. Het Scharlaken Koord hielp me om daar helemaal voor te gaan.

Zondag 4 april 2010 zal ik nooit vergeten. Ik was boos op alle mannen en zat thuis te huilen op de bank. Op dat moment voelde ik heel veel pijn. Ik besefte dat ik continu in gevecht was met mezelf. Een prostituee moet de hele dag lachen. Als ik mijn tranen zou toelaten, zouden de mannen dat daarna aan me zien en kon ik niet werken.

Ik haatte mezelf en dacht: Ik moet met dit werk stoppen, anders is het beter dat ik sterf. Toen heb ik gezegd: „God, ik kan dit niet meer en ik wil dit niet meer.” Even later kwam mijn ex-vriend langs. Hij was klant van me geweest en we hebben enige tijd een relatie gehad. Op die dag zei hij: „Je haalt je spullen op en gaat niet meer werken.” Waarom hij dat zei, weet ik niet. Maar het kon geen toeval zijn.

Op 7 april liet ik degene van wie ik een raam huurde weten dat ik ermee stopte. Hij zei dat hij daar blij om was. Zo nam ik afscheid van de prostitutie. Op die dag is mijn leven 180 graden gedraaid. Het voelde alsof ik opnieuw was geboren. Ik realiseerde me dat ik kon lachen omdat ik het zelf wilde, niet omdat het moest.

Hoewel ik blij was dat ik met de prostitutie was gestopt, was ik tegelijk bang voor de toekomst. Wie was ik? Ik sprak redelijk Nederlands, maar had geen goede opleiding, geen verblijfsvergunning en geen geld. Hoe moest het verder? Ik vond dat ik zelf actie moest ondernemen.

Toen ik op het gemeentehuis een uitkering aanvroeg, vertelde ik wat voor werk ik had gedaan. Dat kostte me geen moeite. Ik was er trots op dat ik er een punt achter had gezet en zei dat ik er klaar voor was om te socialiseren in de samenleving. Daar ging ik 100 procent voor. Na een paar weken waren mijn papieren rond. Ik kreeg een verblijfsvergunning en een uitkering. Dit was uniek, omdat een Oost-Europese vrouw daar normaal gesproken niet voor in aanmerking komt.

Bij het Scharlaken Koord volgde ik een groepstraining om te ontdekken wie ik ben en wat ik kan. Ik ben een doorzetter, ambitieus en doelgericht. Naar mensen luisteren en hen aanmoedigen, kan ik goed. De kwaliteiten die ik had toen ik vijftien, zestien jaar was, komen weer boven.

Randstad HR Solutions helpt me nu een baan te zoeken die daarbij past, misschien in combinatie met een opleiding. Ik leer een cv te maken, een sollicitatiebrief te schrijven. Voor mij is het belangrijker werk te doen dat ik leuk vind dan veel te verdienen. Ik heb geld nodig om woonruimte en eten te betalen, niet om morgen een auto en overmorgen een tweede auto te kunnen kopen.

Het liefst wil ik dat alles –werk vinden, nieuwe contacten krijgen– zo snel mogelijk gaat, maar ik moet geduld hebben. Inmiddels ben ik bijna vijf maanden verder. Ik merk dat ik mijn verleden niet zomaar achter me kan laten. God heeft mij goed geschapen, maar ik heb in zes jaar tijd mijn lichaam kapotgemaakt. Dat kan ik niet zomaar even vergeten.

Elke twee weken heb ik een gesprek met een psycholoog. Toen ik vorige week bij haar was, moest ik verschrikkelijk huilen. Het verdriet dat ik jarenlang heb weggedrukt, komt er nu uit. Dat kost tijd. De weg is moeilijk, maar het geloof geeft mij steun. Psalm 139: God kent mij. Als ik mijn leven in Zijn hand leg, hoef ik geen zorgen te hebben.

Zodra ik een baan of een opleiding heb gevonden, ga ik verhuizen naar een andere stad. Nu kom ik op straat nog bijna dagelijks klanten tegen. Dat is heel lastig. De volgende nacht heb ik dan last van flashbacks, herinner ik me allerlei dingen die gebeurd zijn. Dat is heel erg.

De mensen van het Scharlaken Koord hebben mijn ogen ervoor geopend dat mijn leven kan veranderen. Als dat niet was gebeurd, had ik op dit moment waarschijnlijk nog achter een raam gewerkt. Nu ben ik ervan overtuigd dat ik dat nooit meer wil. Misschien ga ik later ook voor het Scharlaken Koord werken om andere vrouwen te helpen uit te stappen.

Ik ben nu op de goede weg en zie de toekomst positief tegemoet. Op een dag zal ik een goede baan hebben. Daar ben ik van overtuigd en dat maakt me blij. Wat je in je leven ook hebt meegemaakt, met de hulp van God kan het goed komen.”

Natalia heet in werkelijkheid anders. 
www.scharlakenkoord.nl

Gezocht: passende baan voor ex-prostituee

Vrouwen die het liefst uit de prostitutie zouden stappen, maar niet weten hoe ze dat moeten aanpakken. Medewerkers van de christelijke hulporganisatie het Scharlaken Koord in Amsterdam ontmoeten hen regelmatig en proberen langs diverse wegen hulp te bieden. Het uitstapprogramma ”Een nieuw perspectief”, dat in samenwerking met Randstad HR Solutions en de gemeente Amsterdam is opgezet, maakt sinds februari 2009 deel uit van het hulpaanbod.

Ineke Punt is als coördinator maatschappelijk werk van het Scharlaken Koord, onderdeel van Stichting Tot Heil des Volks, nauw bij het project betrokken. Ze vertelt dat het voor vrouwen die de prostitutie willen verlaten, moeilijk is om die stap daadwerkelijk te zetten, bijvoorbeeld door hoge schulden of problemen met huisvesting. Velen hebben geen afgeronde opleiding. De jaren dat ze achter een raam of in een bordeel werkten, vormen bovendien een gat op hun cv. „Als ze zich bij een uitzendbureau aanmelden, horen ze daarna soms nooit meer iets. Moet je dan met een uitkering thuis op de bank gaan zitten?”

”Een nieuw perspectief” heeft als doel vrouwen die wettelijk gezien in Nederland mogen werken te begeleiden naar een baan of een opleiding. Zij volgen eerst een speciale weerbaarheidstraining. Gedurende acht bijeenkomsten ontdekken ze wat hun kwaliteiten zijn en welke blokkades er liggen op weg naar de arbeidsmarkt. „Veel vrouwen worden bijvoorbeeld snel boos. Als je daar niet goed mee om kunt gaan, krijg je problemen op je werk. Dan kom je niet door je proeftijd heen.”

Als schulden, huisvestings- of taalproblemen een belemmering vormen bij het inslaan van een nieuwe weg, gaan de vrouwen eerst daarmee aan de slag. „Pas als ze dergelijke problemen het hoofd kunnen bieden, ontstaat er ruimte om zich op een baan te oriënteren. Het kan ook nodig zijn dat ze eerst in therapie gaan vanwege alles wat ze hebben meegemaakt.”

In de tweede fase doen de deelnemers een beroepentest. Randstad HR Solutions, gespecialiseerd in re-integratie op de arbeidsmarkt, helpt hen vervolgens bij het vinden van werk. In overleg met de vrouwen kijkt de organisatie in hoeverre er openheid wordt gegeven over hun verleden. „Niet iedereen hoeft op de hoogte te zijn, maar het is wel goed als een directeur en een personeelsfunctionaris ervan weten. Dan kunnen ze beter inspelen op eventuele problemen.”

Als vrouwen eenmaal een baan hebben, biedt Randstad nog een jaar lang nazorg. Omdat sociale contacten buiten het werk ook belangrijk zijn, kunnen de deelnemers via het Scharlaken Koord een maatje krijgen met wie ze regelmatig een kop koffie of thee drinken en een praatje maken, maar bijvoorbeeld ook samen gaan sporten.

De eerste ervaringen met de nieuwe aanpak zijn positief. Van de 52 cliënten van het Scharlaken Koord in Amsterdam die vorig jaar zeiden te willen uitstappen, deden 39 dat daadwerkelijk. Zij werken nu bijvoorbeeld als kapster of hebben een administratieve baan. De andere deelnemers zitten nog in een traject.