„Debat over waarden en normen gaat niet tot op de bodem”
„Elk beroep op de mens als sociaal en ethisch gevoelig wezen gaat mank wanneer daaraan niet verbonden is het appèl om God als Schepper, Verlosser en Herschepper lief te hebben, te dienen en te eren.” Dr. J. Hoek bracht dit woensdagmiddag naar voren tijdens een studiedag over waarden en normen in Gouda.
„Nu eens lijkt het debat voorbij, dan is het er ineens weer. Ik heb de indruk dat het niet echt tot op de bodem wordt gevoerd, maar het iets heeft van een smeulend vuurtje”, zei de hervormde predikant uit Veenendaal tijdens de studiedag voor leerkrachten, jongerenwerkers en ambtsdragers, georganiseerd door de jeugdbonden HGJB, JBGG en LCJ.
Christenen moeten volgens dr. Hoek een bijdrage leveren aan het debat, maar ze dienen daarbij wel te onderstrepen dat waarden en normen niet los verkrijgbaar zijn. „Aan alle waarden en normen gaat de erkenning van Hem als de Heer over ons leven vooraf. Het eerste gebod heeft principiële voorrang, en alleen vanuit de erkenning van God kan het goede leven opbloeien.”
De Veenendaalse theoloog benadrukte dat waarden en normen onlosmakelijk verweven moeten zijn met het oprechte geloof in de levende God en dat dit van fundamenteel belang is voor opvoeding, onderwijs en vormingswerk vanuit christelijk perspectief. „Normen kwijnen weg zonder verworteling in waarden, en deze verschrompelen zonder de voedingsbodem van de waarheid.”
Het bootje van de publieke moraal dobbert zonder kompas en zonder koers rond op de golven van de actuele ontwikkelingen, hield dr. Hoek de aanwezigen voor. „De waan van de dag wordt oppermachtig. Het is een onopgeefbaar uitgangspunt voor christenen dat de Bijbel niet alleen normatief is voor heel hun eigen denken en handelen, maar dat hij ook voor heel de samenleving de goede weg aanwijst. In het debat komen we er niet alleen met een beroep op het menselijk geweten en op redelijke argumenten.”
De zeggingskracht van Gods Woord overstijgt alle tijden. „Wat een uitdaging om met dit kompas zelf het rechte spoor te zoeken en om anderen dit spoor aan te wijzen in het morele doolhof van deze tijd.”
Dr. Hoek riep op om met elkaar te blijven zoeken naar de fundamentele waarden die voor christenen gelden vanuit het geloof in de God van de Bijbel. Hij gaf een aanzet door twaalf van deze waarden aan te geven die christenen met elkaar zouden moeten verbinden.
In de verhouding tot God zijn toewijding, nederigheid, dankbaarheid en verwachting van fundamenteel belang, stelde hij. In de verhouding tot de naaste nemen humaniteit, solidariteit, barmhartigheid en geduld een belangrijke plaats in. In de relatie tot de hele wereld zijn de kernwaarden rentmeesterschap, vreemdelingschap, dienstvaardigheid en gerechtigheid van toepassing.
De mens is geplaatst in deze wereld. „Niet in een kloosterlijke situatie van afzondering, maar midden in het rijk geschakeerde leven met al zijn mogelijkheden en uitdagingen, verleidingen en bedreigingen. Ons terugtrekken op veilige arbeidsterreinen is een gestalte van ongehoorzaamheid aan de roeping een lichtend licht te zijn en brengt ons op een dwaalspoor wanneer ze leidt tot een zelfgezocht isolement.”
Oprechte gelovigen weten zich in deze wereld, niet ván deze wereld. Maar is de vreemdelingschap niet een vergeten waarde? zo vroeg dr. Hoek zich af. „In het geloof kan men zich niet restloos vereenzelvigen met de modes en de trends, de zeden en gewoonten van de wereld. Het geloof heeft weet van een beter vaderland en een hogere levensvulling dan die van brood en spelen, amusement en genot. Vreemdelingschap leidt tot een eigen levensstijl, wars van gulzig consumentisme, kritiekloos materialisme en normloos hedonisme.”
Wethouder A. A. van der Schans, HGJB-jeugdwerkadviseur T. Westerduin, docenten mevr. P. H. Herweyer en L. Snoek en ds. M. J. Kater leidden de workshops. HGJB-directeur N. Belo sloot de dag af met een bezinnend woord over Matthéüs 7:24. „Ook jeugdleiders moeten hun levenshuis bouwen op het onwrikbare fundament van Jezus Christus. De Bijbel schetst geen gedetailleerde bouwtekening, maar geeft wel een appèl om te bouwen op de Steenrots. Durven wij de jongeren het fundament van ons levenshuis te laten zien? Dan zullen wij niet anderen dresseren of commanderen, maar dan reflecteren we het Licht.”