Voor Italië betekende de slag dat Rome eindelijk hoofdstad kon worden van het herenigde land. Dat was de voltooiing van de droom van het Risorgimento (Wederopstanding), de romantische volksbeweging die er jarenlang voor had gestreden dat alle Italianen in één staat leven, zoals in de provincie Italia van het Romeinse Rijk in de klassieke oudheid.

Voor de pausen kwam echter een einde aan hun wereldlijke macht over een grondgebied, die zij sinds de vroege middeleeuwen hadden gehad. De verovering van Rome heeft de betrekkingen tussen de Italiaanse staat en de Rooms-Katholieke Kerk dan ook decennialang zwaar belast. Paus Pius IX deed zelfs alsof hij ‘gevangene in het Vaticaan’ was, terwijl hij van de regering van het Koninkrijk Italië best naar buiten mocht.

De betrekkingen werden weer enigszins genormaliseerd, toen de pausen in 1929 door een overeenkomst met dictator Benito Mussolini weer een eigen ministaatje kregen. De Status Civitatis Vaticani (Staat Vaticaanstad) is sindsdien het kleinste land ter wereld en het enige dat Latijn als ambtelijke taal hanteert.

De Slag bij Porta Pia, waar het Italiaanse leger militairen van de Zwitserse Garde, het leger van de paus, doodde, bleef echter een zeer punt. De krant La Stampa noemt het maandag dan ook een ‘historische’ primeur dat met kardinaal Tarcisio Bertone voor het eerst de naaste medewerker van een paus aan de herdenking deelneemt. President Giorgio Napolitano van Italië geeft ook voor het eerst een vertegenwoordiger van de Heilige Stoel de gelegenheid iets te zeggen bij de herdenking.

Volgens La Stampa is de deelname van Bertone niet alleen van historische betekenis, maar ook een politiek signaal. Het Vaticaan geeft daarmee aan dat het zich schaart achter de steun die de Italiaanse bisschoppenconferentie in het openbaar debat geeft aan de Italiaanse eenheid. Die wordt bedreigd door de Lega Nord van Umberto Bossi, die in het noorden van het land in de opiniepeilingen steeds sterker wordt.