Vaak ’s nachts moeten urineren is een euvel waar veel (oudere) mannen last van hebben of krijgen. Het wordt dikwijls toegeschreven aan een prostaatvergroting, maar het kan ook samenhangen met een gestoorde functie van de urineblaas. Ook een tekortschietende pompfunctie van het hart kan de oorzaak zijn. Het is daarom belangrijk prostaatvergroting als oorzaak te onderscheiden van hartproblematiek. In het eerste geval worden, soms kort achter elkaar, kleine hoeveelheden uitgeplast; in het laatste geval betreft het vaker relatief grote porties urine. Een zwak hart pompt overdag minder effectief bloed naar de nieren, waardoor er minder urine wordt gemaakt en vocht wordt vastgehouden (’s avonds dikke benen). ’s Nachts hoeft de zwaartekracht niet overwonnen te worden en pompt het hart het bloed beter naar de nieren, waardoor er meer urine wordt geproduceerd.

Afhankelijk van de oorzaak kan met bepaalde medicijnen geprobeerd worden de klacht te verminderen. Als een prostaatvergroting de oorzaak is valt een prostaatoperatie te overwegen, mits de conditie dat toelaat, maar bij iemand met deze leeftijd zal daar niet zo snel meer toe worden overgegaan.

Dr. H. Vergunst, uroloog

Als vrouw (43) ben ik nogal stressgevoelig. Geregeld kamp ik met slapeloosheid doordat ik mijn gedachten niet kan stopzetten en soms ook pieker. Van slecht slapen krijg ik echter nog meer stress en ik voel dat ik er neerslachtig van word. Ik wil niet in een neerwaartse spiraal belanden. Hoe kan ik dat voorkomen?

U kunt de beschreven vicieuze cirkel op verschillende manieren doorbreken. Maakt u zich om te beginnen niet al te veel zorgen wanneer u weer eens een paar nachten slecht slaapt. Meestal volgt na enkele nachten slecht slapen vanzelf weer een goede nacht. Bovendien blijken mensen vaak minder lang wakker te liggen dan ze zelf denken.

Slecht slapen en piekeren kunnen een teveel aan bezigheden als oorzaak hebben. Zorg voor voldoende ontspanning en voldoende lichaamsbeweging. Zeg wat vaker nee. Het kan zijn dat u met zorgen kampt: praat erover met anderen of schrijf ze van u af.

Probeer vooral ’s avonds voldoende rust in te bouwen. Te ingespannen bezig zijn, maar ook cafeïnehoudende dranken kunnen ervoor zorgen dat je niet snel inslaapt. Helpen deze maatregelen niet, raadpleeg dan uw huisarts.

C. Roest, psycholoog

Al vijftien jaar gebruik ik Ascal 10 milligram voor bloedverdunning. Recent heb ik er prednison bij gekregen vanwege spierreuma (polymyalgie). Bij aanraken of stoten, krijg ik nu ernstige bloeduitstortingen. Kan dit ook leiden tot inwendige bloedingen en is hier wat tegen te doen?

Ascal wordt in lage doseringen als middel tegen bloedstolling voorgeschreven. De dosering is dan meestal 30-100 mg, nooit 10 mg! Prednison of prednisolon is een ontstekingsremmend middel, wat erosies kan veroorzaken van het slijmvlies van het maag-darmkanaal. Worden er dan ook stollingsremmers gebruikt, dan is de kans op bloeding van slokdarm, maag of darmen verhoogd. Dit geldt zeker voor ouderen.

Er ontstaat dan buikpijn en de ontlasting kleurt zwart. Om deze reden wordt bij deze combinatie vrijwel altijd een zuurremmend middel voorgeschreven om het slijmvlies te beschermen.

Het feit dat er onderhuidse bloedingen optreden, zegt iets over de kwetsbaarheid van de huidvaatjes; bij ouderen is die groter, waardoor er eerder blauwe plekken ontstaan. De grootte hiervan neemt toe door Ascal, terwijl de kwetsbaarheid van de huid toeneemt door prednison. De hoeveelheid huidbloedingen zegt gelukkig niets over de situatie aan de binnenkant van uw lichaam.

J. Huisman, huisarts