Een streng, statig gebouw in een vooroorlogse wijk. In de Violierstraat in Almelo zijn alle huizen duidelijk ondergeschikt aan de massieve reus in het midden: de bijna 100 meter brede voormalige Rietmavo. Het monumentale gebouw is op alle manieren overheersend aanwezig. Alleen de ingang al houdt met stenen pilaren en ijzeren hekken het midden tussen die van een kazerne en een gevangenis.

Zo’n tien jaar geleden was het complex voor het laatst in gebruik als school. Daarna brak een periode aan van leegstand of diende het als tijdelijk onderkomen voor allerlei instanties. In december vorig jaar dook plotseling de naam op van de Stichting Islamitisch Centrum Nederland in Utrecht. Die wilde het gebouw voor 748.737 euro overnemen van de gemeente Almelo. Met als doel er een internaat voor diepreligieuze meisjes uit de zogenaamde Nurcular-beweging van te maken. Die organisatie zet zich af tegen de geseculariseerde westerse cultuur.

Wat een hamerstuk had moeten worden in de gemeenteraad, liep uit op hét politieke onderwerp van het jaar. Kritische raadsleden riepen het college ter verantwoording over de deal met de islamitische stichting, die al in kannen en kruiken leek te zijn. In februari kwam er zelfs een extra raadsvergadering over het onderwerp. Hoe gevoelig de kwestie ligt, bleek ook dinsdag weer. Want zelfs nadat een door de raad ingestelde ”commissie van wijze mannen” adviseerde het gebouw niet te verkopen, besloten B en W toch nog eens met alle partijen om tafel te gaan zitten.

Intussen slijpen buurtbewoners, verenigd in een actiecomité, de messen voor het geval het internaat er toch komt. Volgens woordvoerster Bianca van der Elst hebben de tegenstanders maar één drijfveer: het voorkomen van overlast voor de buurt. Ze stelt dat leerlingen van de mavo vroeger al omwonenden terroriseerden. „Een aantal mensen heeft nu al zijn woning te koop gezet uit vrees voor overlast. De huizenprijzen in deze wijk dalen als een baksteen.”

Het comité is niet alleen bezorgd over de mogelijke komst van een internaat, het is ook boos over de achterkamertjespolitiek van de gemeente Almelo, aldus Van der Elst. „Er zijn veel fouten gemaakt. Zo was de raad bijvoorbeeld door het college niet voldoende ingelicht over de op handen zijnde verkoop. Toch is dat nodig, omdat het om een beschermd monument gaat.” Ook hield het college geen rekening met wijziging van het bestemmingsplan voor de school, dat uit 1938 dateert. In het geval er een meisjesinternaat in het complex komt, moet het worden aangepast. Met de massale protesten uit de buurt kan dat nog wel eens een zware dobber worden.

Van der Elst zegt dat de bezwaren zich vooral richten op geluids- en parkeeroverlast en rondhangende jongeren. „Wij zijn niet in actie gekomen omdat het om een Turkse instelling gaat. Als het een katholiek internaat was geweest, waren we ook tegen.” Volgens haar worden de protesten breed gedragen. „Ik kan geen moment over straat lopen of ik word aangesproken door mensen die vragen naar de stand van zaken. Het merendeel van de wijk is tegen, vooral vanwege de overlast. Een enkeling maakt discriminerende opmerkingen over Turken, maar daarvan nemen wij afstand.”

Contact met de initiatiefnemers van de islamitische school blijkt buitengewoon moeilijk te krijgen. De verantwoordelijke stichting bevindt zich in Utrecht, maar een woordvoerder is niet te vinden. Van der Elst deelt die ervaring. „We hebben na heel veel pogingen een gesprek gehad met vertegenwoordigers van de stichting. Dat heeft uiteindelijk niets uitgehaald. We begrijpen elkaars standpunten, maar zitten op verschillende golflengten. Zij gooien het erop dat wij gewoon te veel angst hebben voor de dingen die komen gaan.”

Mevrouw K. Oldenburger woont recht tegenover de voormalige Rietmavo. Bang voor overlast van nieuwe gebruikers is zij echter niet. „Ik heb goede ervaringen met allochtone buren. Naast mij woont een Turks echtpaar waar ik nooit problemen mee heb. Vroeger had ik drie Turkse buren, maar ik had meer last van de Nederlanders die er daarvoor woonden.” Het maakt de Almelose ook niet zo veel uit als het wat drukker wordt aan de overkant van de straat. „Ik ga er m’n huis in ieder geval niet voor verkopen.” En het laat haar koud of er nu een islamitisch internaat komt of een seniorenflat. „Die laatste levert ook overlast op van parkerende auto’s. Dat is nu al een probleem.”

De uiteindelijke afloop van de internaataffaire blijft na het B-en-W-besluit van gisteren nog onzeker. Volgens een gemeentewoordvoerder liggen alle opties open. „Ik kan dan ook niet zeggen dat de komst van het internaat definitief niet doorgaat.” Het actiecomité gaat daar wel van uit, anders schakelt het opnieuw de gemeenteraad in. Als het aan woordvoerster Bianca van der Elst ligt komen er in het complex seniorenwoningen met inloopfunctie voor de wijk. „Daar zijn wij ook altijd van uitgegaan.”