Ds. Makoto Fukuda (1963) spreekt zaterdag in Doorn op de zendingsdag van de Gereformeerde Zendingsbond (GZB). Hij is predikant van de Yamanoue Kerk in Yokohama (Presbyteriaanse Kerk in Japan). Van 2005 tot 2007 bekleedde hij het voorzitterschap van de synode van de Presbyteriaanse Kerk in Japan. Ds. Fukuda is in samenwerking met de GZB-zendelingen Geert en Eline de Boo in 2008 een gemeentestichtingsproject in het centrum van Tokio begonnen, Grace City Church Tokyo.

Volgens officiële cijfers hangt nog niet 1 procent van de Japanse bevolking het christendom aan. Ds. Fukuda: „De statistieken spreken van 0,78 procent christenen. Daar valt alles onder: protestants en rooms-katholiek. Als het echter gaat om meelevende christenen die een Bijbelgetrouwe gemeente bezoeken, komt het cijfer nog lager uit: op 0,22 procent.”

De Japanse cultuur is doordrenkt van het shintoïsme en boeddhisme, zegt ds. Fukuda. „Japanners hangen doorgaans verschillende religies aan. Ze hebben sterk animistische denkbeelden en geloven dat alles bezield is. Het is voor Japanners moeilijk te accepteren dat er één God is Die alles heeft gemaakt.”

Een belangrijke barrière voor Japanners om christen te worden is de sterke groepscultuur in het Aziatische land. „Als je christen wordt, maakt dat de relatie met de familie erg moeilijk, omdat daarbinnen de Japanse religieuze tradities een belangrijke rol spelen. Ook heeft men vaak niet de moed om op het werk ervoor uit te komen christen te zijn. Er is sowieso een grote angst om met de groep te breken. Dat uit zich in het voortdurend maar doorwerken, omdat je immers niet kunt stoppen als anderen doorwerken.”

De harde prestatiecultuur maakt dat het aantal sociale problemen groot is. „De laatste tien jaar ligt het aantal zelfmoorden boven de 30.000 per jaar”, aldus de Japanse predikant. „Depressie is een van de belangrijke ziektes onder zakenlui, veroorzaakt door de enorme druk om succesvol te zijn en continu te werken. Mensen zijn op zoek naar geborgenheid maar vinden die uiteindelijk niet in hun werk.”

Helaas komen ze met hun mentale problemen niet bij de kerk terecht, zo stelt ds. Fukuda tot zijn spijt vast. Dat neemt niet weg dat zijn gemeente juist voor deze ontwortelden een thuis wil zijn. „We willen met onze gemeente vooral een gemeenschap zijn, een plek waar mensen tot rust komen en zorg voor elkaar hebben.”

Dat heeft zijn gevolgen ook voor het tijdstip waarop de zondagse dienst begint: ’s middags. „Mensen werken de hele week keihard en hebben de zondagmorgen nodig om uit te kunnen rusten.”

De diensten worden elke zondag door zo’n veertig volwassenen bezocht. Ook dat zijn normale aantallen voor Japanse kerken, stelt ds. Fukuda. Doordeweeks houdt de Grace City Church Bijbelstudiegroepen, die in openbare gelegenheden gehouden worden. „Dat vergemakkelijkt mensen om te participeren als ze van hun werk komen.”

Het gemeenteproject werkt samen met Redeemer Presbyterian Church in New York, een gemeente die onder leiding van Tim Keller groeide van enkele honderden leden tot ruim 4000. Een dergelijke groei kan ds. Fukuda niet melden. „Tokio heeft alles weg van een modern Manhattan, maar de context is hier heel anders. Amerikanen zijn erg individualistisch ingesteld, Japanners zijn primair leden van de groep. In Japan kun je niet kiezen waartoe je behoort. Het is de groep die bepaalt hoe je je tijd indeelt en je keuzes maakt. Dat betekent dat Japanners eerst als individuen uit de groep losgemaakt moeten worden willen ze openstaan voor het Evangelie.”

Ds. Fukuda is voor de eerste keer in Nederland en ook in Europa. Hij hoopt dat zijn komst tot grotere betrokkenheid van Nederlandse christenen met het werk in Japan mag leiden, zoals het gemeenteproject in Tokio. „Japanners zijn rijk en welvarend maar geestelijk straatarm. Toch zie ik hoopvolle tekenen dat ze meer interesse krijgen in de Bijbel. Maar ze hebben geen plek om kennis op te doen. In het erg dure Tokio kunnen de weinige Japanse christenen niet zonder hulp van buitenaf. Het feit dat het christendom voor Japanners een westerse religie is, maakt dat voor jongeren juist des te interessanter. We zijn blij dat God een oase van rust geeft in deze onmetelijke stad en dat er lichte groei mag zijn.”