Calvijn in Bloem (III)
Tijdens een congres word je overladen met informatie, die meestal ook in intensieve discussies moet worden verwerkt. Niet onaangenaam, maar het is soms hard werken. Daarom is het goed dat er ook een dag bij is waarop je samen in de bus stapt voor een uitje. Al wordt bij zo’n excursie ook altijd wel weer het nuttige met het aangename verenigd. We zouden geen calvinisten zijn als we er niet van overtuigd waren dat alles wat we doen een doel en nut moeten hebben.
De woensdag was gereserveerd voor een bezoek aan Lesotho (vroeger Basutoland). Dit kleine koninkrijk van het Sothovolk wordt geheel omsloten door het grondgebied van Zuid-Afrika. In de negentiende eeuw namen de Britten het in bescherming tegen de Boeren, anders zou het ook deel hebben uitgemaakt van de grote buur.
We bezochten de plaats Morijah, waar we welkom waren op de ”zendingsstasie” van de Lesotho Evangelical Church. Deze kerk is voortgekomen uit het werk van Franse zendelingen die in 1833 door het Parijse Evangelische Zendingsgenootschap naar Basutoland werden gestuurd. Reden van hun missie was een verzoek van koning Moshoeshoe, die graag wilde dat er zendelingen onder zijn volk kwamen werken. Opmerkelijk, dat ‘heidenen’ zelf vragen naar het Evangelie.
Op mijn vraag aan een van de predikanten van de kerk waarom de koning had verzocht om dienaren van het Evangelie, was het antwoord dat de vorst uit vrees voor vijandige buren had gezocht naar de hulp van die God van Wie hij gehoord had dat Hij Redder zou kunnen zijn.
Voor veel deelnemers was het bezoek aan Morijah het eerste contact met een derdewereldland. De armoede en het ongeorganiseerde maakten diepe indruk. Maar overweldigender nog waren de hartelijkheid en spontaniteit waarmee de predikanten en de staf van het seminarie de gasten welkom heetten. Af en toe werd er spontaan een lied ingezet en behalve het gebruikelijke applaus bij de vele begroetingen was er ook het karakteristieke geluid van vrouwen die joelend hun instemming betuigden.
Het lijkt soms wat gezocht om de reformator van Genève overal bij te halen. Toch geeft het feit dat de tweede kerk van Lesotho ontstaan is uit het werk van zendelingen die met een gereformeerde achtergrond en vanuit een revival in Frankrijk naar de bergen van Basutoland vertrokken wel aanleiding om te vragen of er toch niet een verbinding ligt met Calvijn.
Een van de predikanten, ook deelnemer van het congres, reverend Ntabanyane Tseuoa, trok in een korte lezing interessante lijnen tussen een prekenserie van een van de zendelingen, uitgegeven onder de titel ”De Zaligmaker van zondaren”, en de prediking van Calvijn. Wat vorm en inhoud betreft zag hij grote overeenkomsten. Zijn pleidooi was om nog verder te zoeken naar Calvijns invloed in de archieven van het Parijse Evangelische Zendingsgenootschap. Opmerkelijk was ook zijn opmerking dat, als de boodschap van de zendelingen in een bredere historische context zou worden geplaatst, het mogelijk zou kunnen zijn dat de relevantie van de Bijbelse tekst voor het volk van Basutoland in de negentiende eeuw wel eens dichter zou kunnen staan bij de hoorders van Calvijns preken dan wij denken.
Naast de doorwrochte lezing van prof. dr. E. A. de Boer –”Theologie bedrijven in Genève”, over de relatie tussen Bijbelse en systematische theologie– maakte de bijdrage uit Lesotho zelf zeker geen slechte indruk. Integendeel, die laat zien dat theologie bedrijven in minder luxe situaties soms verrassende uitkomsten geeft.
Dr. M. A. van den Berg doet deze week viermaal verslag van het internationale Calvijncongres in Bloemfontein (Zuid-Afrika). Vandaag deel 3.
