Het is al een belevenis op zich om bij de Bethelkerk te komen. De reis ernaartoe begint met een tochtje over het IJ vanaf het Centraal Station naar de NDSM-werf, een begrip in Amsterdam-Noord.

Oostzaan, dat begin vorige eeuw werd gebouwd voor de havenarbeiders, oogt groen en dorps voor een Amsterdamse wijk. In deze buurt staat de Bethelkerk. Die is gedurende SAIL potdicht, in tegenstelling tot wat de website meldt.

Gelukkig staan er bij de deur niet alleen de tijden van bidstonden, kerkdiensten en genezingsdiensten, maar ook de telefoonnummers van predikant Hibma en de kosteressen. De beide kosteressen zien geen kans om te komen. De predikant ook niet, maar hij heeft wel vijf telefoonnummers van mensen met een sleutel van de kerk. Na vier telefoontjes is Adrie Luyten bereid om haar jarige man alleen thuis te laten en de deur even open te doen.

De foto’s in de tentoonstelling laten een andere kant van het varensleven zien dan dat wat een bezoeker van SAIL voor ogen komt.

Lijkt varen op de SAIL-dagen met een vrolijk zonnetje erbij één groot feest, de foto’s van Francis van Boxtel laten de moeilijke en eenzame momenten van zeelui zien.

Aan boord blijkt de telefoon het belangrijkste apparaat te zijn: je kunt dan wel met z’n allen in hetzelfde schuitje zitten, maar het contact met vrouw en kinderen wordt gemist.

De Nederlandse Zeemanscentrale, die sinds 1893 vanuit kerken hulp verleent aan de zeevarenden, heeft in verschillende Nederlandse havens pastors en diaconaal werkers uitgezonden om zeelieden bij te staan.

Uit de foto’s blijkt dat de contacten met havenpastors heel belangrijk zijn voor de scheepsbewoners. Het is voor de zeelui goed om een bekend gezicht te zien in de havens van Amsterdam of Rotterdam.

Een van de predikanten is Léon Rasser. Op de foto’s is te zien hoe hij in het gangboord van een groot zeeschip een praatje maakt met een matroos. Hoge kranen, touwladders en gladde scheepsdekken maken het werk van deze predikanten avontuurlijker dan dat van een gewone predikant. Op een andere plaat staat dominee Helene Perfors afgebeeld: een oranje veiligheidshes, kastanjerode haren en een stapel containers op de achtergrond.

In den vreemde

Maar er is meer dan avontuur en sociale contacten: ook de Bijbel gaat open.

Pastor Sven Standhard uit Eemshaven is gefotografeerd tijdens een pastoraal gesprek. De Russisch-orthodoxe priester vindt de ontmoeting het belangrijkst. „Ik wil omkijken naar m’n naaste en hem helpen zoals ik zelf geholpen zou willen worden in den vreemde.” Hulpverlening en een goed gesprek staan voorop bij de Zeemanscentrale, daarna komt de verkondiging, zo blijkt ook uit de folder die bij de fototentoonstelling ligt. „Wanneer zeevarenden erom vragen, worden Bijbels en andere religieuze boeken uitgedeeld. In gesprekken kan de betekenis van het geloof aan de orde komen.”

Soms fungeren de pastors ook als wegwijzers. Helene Perfors vertelt: „Voor mij gaat het om presentie, er zijn. Dat kan op verschillende manieren: van de koetjes en kalfjes in het busje van de zeemansclub via karaoke en kerkdiensten tot indringende pastorale gesprekken als er moeilijkheden zijn.” De Bethelkerk is dan dichtbij: een haven in de buurt van de havens.

De fototentoonstelling is deze week nog op woensdagmorgen en zaterdagmorgen te zien. Kerken of instellingen die interesse hebben in de foto’s kunnen contact opnemen met de Nederlandse Zeemanscentrale