Het centrum geeft een moment van rust en meditatie voor mensen die er op ieder gewenst moment even gebruik van willen maken, zegt Henk Verheijen, hoofd technische dienst van KdK. Er kan een kaars worden aangestoken, wierook gebrand, en de Bijbel staat opengeslagen en uitnodigend op de lessenaar. Het stiltecentrum is een voorbeeld van grenzeloze gastvrijheid.

Het voormalige klooster Centakel van het KdK, waarin het stiltecentrum is gehuisvest, toont duidelijk vergane glorie. Oorspronkelijk was het gebouw een slotklooster van de Dienaressen van de Heilige Geest van de Eeuwigdurende Aanbidding. Vanwege het teruglopend aantal zusters kon het grote gebouw niet meer onderhouden worden en waren de bewoonsters gedwongen te vertrekken. Nu herinnert alles aan een roemrijk verleden, zoals de Gertrudisbar, de Scholastikazaal en restaurant Magdalena.

Het stiltecentrum is verweven met de geschiedenis van het pand. Het Kontakt der Kontinenten is in 1961 ontstaan uit het vroegere Missiehuis St. Jan, dat van 1924 tot 1960 een kleinseminarie was van de Missiecongregatie Gezelschap van het Goddelijk Woord. In overeenstemming met de oorspronkelijke doelstelling werd in 1961 de stichting Kontakt der Kontinenten opgericht, bedoeld om het Nederlandse volk te interesseren voor de kontinenten en om door kennis en contact de solidariteit tussen de volken te bevorderen.

Nu is het pand vormings- en toerustingscentrum voor missie en ontwikkelingssamenwerking. Door middel van interculturele communicatiecursussen probeert men een bijdrage te leveren aan de multiculturele samenleving. Het is een conferentieoord voor groeperingen en tevens accommodatieverblijf.

Individuele bezoekers gaan er graag even tussenuit voor een moment van stilte, zegt Verheijen. Hij merkt op dat het centrum ook populair is bij groepen. „We hebben het vorig jaar als hoogtepunt ervaren dat een groep imams het centrum bezocht in verband met inburgeringscursussen. De imams gebruikten de gebedskleedjes veelvuldig en legden die in de richting van het oosten. Ze waren erg te spreken over de mogelijkheid van voetwassing in een afzonderlijke ruimte.”

Tijdens de renovatie vroeg de leiding van KdK architect Jack de Valk voor het ontwerp van een stiltecentrum in zowel het voormalig seminarie op zolder als in het voormalig zusterklooster in de kelder. Het stiltecentrum in het voormalige klooster Cenakel bevindt zich eigenlijk op een bizarre plaats: in een ruimte in een souterrain waar vroeger menig zusterhabijt werd gewassen.

De Valk heeft ook het stiltecentrum van het AZU ontworpen, waar de architect pastor is. Ook in andere ziekenhuizen ontwierp hij stiltecentra.

Het vage en onbestemde van het interreligieuze spel zit ook vervat in de architectuur, die syncretistisch aandoet. Kubus, cirkel en driehoek vormden drie belangrijke ornamenten. Volgens De Valk zijn het de oervormen waaruit alles is ontstaan. Het spel met deze drie oervormen, kenmerkend voor de stijl van het Bauhaus waarop De Valk zich baseert, geeft hij een meer specifieke strekking, door de lessenaar met Gods Woord op het vierkant te plaatsen, een doopvont of waterput als levensbron op de cirkel en het vuur en licht van de paaskaars op de driehoek.

In de kelder reikt de put naar het grondwater. Met behulp van een ingebouwde pomp zorgt dit voor een klaterende bron van levend water.

Het centrum is 24 uur per dag open. De symbolen van de vijf religies zijn prominent aanwezig. Christendom, islam, boeddhisme, hindoeïsme en jodendom. De heilige boeken van al deze religies staan naast elkaar opgesteld. Er wordt geen keus gemaakt, die is aan de bezoeker.

Op dit moment is er verder niemand aanwezig. Het water klettert. Dat onderstreept de sfeer van rust en stilte. Door het lage raam in het souterrain lopen schilders, die aan deze sfeer voorbijgaan. Als ik buiten kom, hoor ik het geraas van het verkeer langs de provinciale weg tussen Amersfoort en Utrecht. De stilte is weer ver te zoeken.