Cuba, het land van Fidel Castro, is al jaren een van de werkterreinen van de SEZ - die vanmiddag in Sliedrecht haar jaarvergadering houdt. Vooral lectuurverspreiding en cursuswerk hebben er inmiddels een hoge vlucht genomen, zegt Cuba-coördinator J. Haeser. „Ruim 6000 Cubanen volgen, de een meer, de ander wat minder trouw, onze schriftelijke cursussen. En dat aantal neemt jaarlijks met ongeveer 350 tot 400 toe.”

De lectuur die de stichting verspreidt, kan op een warm onthaal rekenen. Haeser: „Tijdens het bezoek dat we in februari aan het land brachten, kregen we van veel voorgangers te horen dat ze zeer verlegen zijn om materiaal dat teruggaat op de Reformatie en de puriteinen. Boekjes van McCheyne, Pink, Ryle en Spurgeon bleken werkelijk stukgelezen te zijn.” Ook de in het Spaans vertaalde kinderbijbel van Joh. Vreugdenhil is „voor veel Cubanen een eyeopener.”

De SEZ-delegatie bezocht verschillende theologische opleidingsinstituten: die van de Oostelijke Baptistenconventie, van de Westelijke Baptistenconventie en het Los Pinos Nuevos-seminarie. Daarmee konden we, zegt Haeser, „de afspraak maken dat we alle afstuderende studenten, in totaal zo’n veertig, een basisbibliotheek met goede boeken schenken. Het betreft dan onder meer de Institutie van Calvijn, de Drie Formulieren van Enigheid, de Westminster Confessie plus Korte Catechismus, verschillende bijbelcommentaren en de Christen- en Christinnereis van John Bunyan.”

Als er voldoende middelen binnen blijven komen, wil de stichting haar geschenk jaarlijks herhalen. De SEZ probeert momenteel voorrang te geven aan het uitbreiden van het Spaanstalige boekenfonds door zélf de vertaling te gaan financieren van een aantal „eenvoudige handboeken.”

De kerkelijke verhoudingen zijn in Cuba nog lang niet zo uitgekristalliseerd als in Nederland, is Haesers ervaring. „Er zijn zeer behoudende baptistenkerken, zeer behoudende pinksterkerken zelfs. Het seminarie van de baptisten in Oost-Cuba hecht aan fundamenteel schriftonderzoek. Ook het seminarie van de Los Pinos Nuevos-kerken blijkt heel bijbelgetrouw te werk te willen gaan.”

Nieuwe kerken of kerkelijke vergaderzalen mogen er in het land, dat nog altijd zucht onder een communistisch regime, niet worden gebouwd. „We hebben dit tijdens onze reis nadrukkelijk nagevraagd bij vertegenwoordigers van zo’n tien verschillende denominaties en theologische scholen. Gelukkig dat de eurofractie CU-SGP dit donderdag aan de kaak heeft gesteld in het Europees Parlement. Wel zijn er vergunningen te krijgen voor uitbreiding, maar dat is veelal een lange en moeizame weg.”

Dat die groei echter onstuitbaar is, is een feit, stelt Haeser. „Alle denominaties die we hebben bezocht, spreken van een toename van het aantal leden. Januari 1998, toen de paus naar Cuba kwam, heeft hierin een geweldig omslagpunt betekend. Sinds die tijd is er weinig of geen repressie meer op dit terrein. Deze periode luidde ook de sterke getalsmatige groei van de protestantse kerken in.”

Die groei levert, ook door de onmogelijkheid om nieuwe kerkgebouwen te openen, wel problemen op. „Het aantal huisgemeenten, de ”casas culto”, stijgt voortdurend. We hebben zo’n dienst meegemaakt, in een bijbelgetrouwe gemeente, bijeen in een uitpuilende flat. Zelfs het balkon moest volledig worden benut.”

Van groei in de diepte is eveneens sprake, aldus Haeser. „Dat merken we onder meer in de schriftelijke correspondentie. Anders dan in Spanje, ons eerste werkterrein, is er in Cuba een honger naar het zuivere Woord. Ik zou verschillende voorbeelden kunnen geven van een goddelijk ingrijpen in mensenlevens. Die voorganger in Baracoa bij wie het geestelijk leven en de manier waarop zijn gemeente was ingericht radicaal veranderden na het lezen van het boekje van A. W. Pink over de soevereiniteit van God. Of de predikant die ons vertelde dat hij zeer gegrepen werd door een boekje van Walter Chantry, ”Boodschap van de Apostelen”. Ook de economische nood speelt hier een rol. Mensen leren omhoogkijken, leren vragen naar de Heere en Zijn sterkte.”

Een van de doelen van de visitatiereis was, zegt Haeser, het zoeken naar mogelijkheden voor het vestigen van een zendingspost en een lectuurdepot. Van beide zal voorlopig niets komen. „Het is onmogelijk onder de huidige omstandigheden. Men kan alleen beperkte visa krijgen. Op dit moment zien we het meest in het ondersteunen van de ”seminarios”. Voor de langere termijn willen we bezien of beïnvloeding via een docentschap aan een of meer van deze theologische scholen mogelijk is.”

Een en ander betekent volgens hem wel dat de SEZ voorlopig nog zal moeten opdraaien voor de hoge kosten én de moeiten die aan het verzenden van materialen zijn verbonden. „De portokosten zijn enorm. En dan de problemen met de douane nog. Buitenlands materiaal wordt veelvuldig onderschept.”

Hoe ziet Haeser de toekomst van het Cuba-werk? „Als moeilijk, al zijn er tot op heden geen signalen dat de onderdrukking van christenen sterker wordt.”

„En toch”, zegt hij, „wil de Heere vrucht geven, ook zonder onze aanwezigheid. Hij staat in voor Zijn werk.”