Compromissenmaker zal al zijn creativiteit moeten aanspreken
DEN HAAG – Met de aanstelling van Rudolphus Franciscus Marie Lubbers (1939) tot informateur heeft de koningin gekozen voor een rot in het vak. Als geen ander moet de compromissenmaker in staat zijn om, gegeven de complexe verkiezingsuitslag en de gecompliceerde verhoudingen tussen de partijen, toch een coalitie te smeden.
Als (in)formateur kan CDA’er Lubbers bogen op een lange staat van dienst. Zijn eerste informatieopdracht kreeg hij in 1981. In 1982, 1986 en in 1989 (tweemaal) was hij ook betrokken bij de kabinetsformatie. Daarna duurde het even, maar in 2006 riep de koningin opnieuw zijn assistentie in. Lubbers moest toen na de val van het kabinet-Balkenende II een rompkabinet formeren.
Lubbers leidde tussen 1982 en 1994 drie kabinetten en is daarmee de langstzittende premier uit de Nederlandse geschiedenis. Onder zijn leiding kwam onder meer de abortuswet tot stand.
Zijn vertrek uit de landelijke politiek leidde een vrije val voor het CDA in. Lubbers verergerde de afgang door tijdens de verkiezingscampagne in 1994 te verklaren niet op lijsttrekker Brinkman te zullen stemmen, maar op de nummer drie van de lijst. Het CDA verloor 20 zetels, net zo veel als bij de laatste verkiezingen.
Als minister-president bouwde hij een goede band op met koningin Beatrix. Berucht werd Lubbers om zijn sterk sturende manier van meedenken met collega-bewindslieden. Als die een politiek probleem hadden, nodigde Lubbers alle betrokkenen uit in het Torentje. Moeiteloos schudde hij dan tal van oplossingen uit zijn mouw. Die creativiteit zal hij de komende tijd hard nodig hebben. Het is immers een hele opgave om uit het verpulverde politieke landschap, met scherpe tegenstellingen tussen de politieke partijen, een coalitie te formeren.
Lubbers politieke loopbaan begon in 1970. Toen trad de rooms-katholiek toe tot de toenmalige Rijnmondraad. In 1973 kreeg hij de ministerspost van Economische Zaken in het kabinet-Den Uyl. Voordat hij in 1982 premier werd, was hij ook nog fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer.
Na zijn vertrek uit politiek Den Haag kreeg Lubbers een benoeming als parttime hoogleraar globalisering van de economie aan de Katholieke Universiteit Brabant. Ook werd hij voorzitter van de raad van bestuur van het instituut voor internationale betrekkingen Clingendael. In januari 1995 benoemde koningin Beatrix hem op voordracht van het eerste kabinet-Kok tot minister van staat voor het leven.
Van begin 2001 tot februari 2005 was hij hoge commissaris voor de vluchtelingen bij de VN. Hij legde die functie neer na aanhoudende beschuldigingen van een medewerkster van ongewenste intimiteiten.
Lubbers is in 1962 gehuwd met Ria Hoogewegen. Ze hebben twee zoons en een dochter.
