Van een officieel afscheid kwam het daarom niet in het Canadese Toronto, waar regeringsleiders van de belangrijkste economieën ter wereld verenigd waren om te praten over het herstel van de wereldeconomie.

Bovendien, zo stelde Balkenende, de komende tijd moet nog maar blijken welke internationale contacten er nog volgen, nu de formatie minder snel gaat dan VVD-leider Rutte aanvankelijk voor ogen had. Overigens erkende de demissionaire premier dat hij de afgelopen tijd „wel zijn persoonlijke momenten” had gehad, maar deze hield hij liever voor zich. De CDA’er kondigde na de verkiezingsnederlaag van zijn partij direct aan de politiek te verlaten zodra er een nieuw kabinet is aangetreden.

Balkenende liet weten tevreden terug te kijken op de G20-top. Zaterdagavond schoof hij aan bij een diner van de wereldleiders. Zondag was de daadwerkelijke top. Volgens de premier –die zaterdag wegens rellen voor de deur van zijn hotel enige tijd het gebouw niet uit kon– is gebleken dat er internationaal eensgezindheid bestaat over de noodzaak begrotingstekorten weg te werken en structurele hervormingen, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt, door te voeren. „Deze top geeft aan dat het menens is”, aldus Balkenende gisteravond.

De G20-landen spraken onder meer af dat de meeste ontwikkelde economieën in 2013 hun begrotingstekort hebben ge­halveerd en dat ze vanaf 2016 werk maken van het terugdringen van de staatsschuld.

Balkenende erkende dat niet elk land hetzelfde hoeft te doen, maar het verder gezamenlijk optrekken beschouwt hij als „de grote winst” van de top.

De premier benadrukte dat de verschillen binnen de G20 veel kleiner zijn dan vooraf in de media werd gesuggereerd. Ook de Verenigde Staten tonen zich bereid in te grijpen en hun begrotingstekort te halveren.

In de aanloop naar de top benadrukten de Amerikanen vooral de noodzaak van verdere maatregelen om de economie aan te jagen en waarschuwden ze het prille economische herstel niet in de kiem te smoren met bezuinigingen. Met name in Europa worden de laatste weken volop grote bezuinigingspakketten en structurele hervormingen gepresenteerd om de overheidsfinanciën snel op orde te krijgen.

Maar volgens Balkenende moet er vooral geen „zwart-wittegenstelling” worden gecreëerd tussen bezuinigen (Europa) en investeren (VS). „Het is vooral van belang onderling af te stemmen en van elkaar te leren.”

Ook over een ander twistpunt binnen de G20, een heffing voor banken om ze te laten mee­betalen aan de kosten van de crisis, zijn de verschillen volgens Balkenende niet zo groot. In de slotverklaring wordt erkend dat zo’n heffing een instrument kan zijn. Iedereen is vervolgens vrij of die ook ingevoerd wordt.

Hoewel Nederland niet tot de twintig grootste economieën ter wereld behoort, schoof ons land voor de vierde keer op rij aan. Eerder was Balkenende al te gast in Washington, Londen en Pittsburgh.

Na het uitbreken van de wereldwijde crisis bepleitte Nederland met succes dat ons land moest meepraten vanwege de grote binnenlandse financiële sector. Door de constructieve inbreng en de stevige lobby slaagde Balkenende er daarna in opnieuw te worden uitgenodigd. In mei gebeurde dat door de Canadese minister-president Harper. Binnen het kabinet was toen al lang de vrees ontstaan dat een uitnodiging niet meer zou volgen.