„Zijn al die mensen 11 september vergeten?”
Driekwart van de Amerikanen mag dan volgens de peilingen achter de oorlog tegen Irak staan, de critici laten ook nadrukkelijk van zich horen. Dagelijks demonstreren duizenden mensen tegen het militaire optreden in het Golfgebied. „Een tweede 11 september is onvermijdelijk.”
”Bush is een moordzuchtige cowboy”. ”Het Empire State Building is het volgende doelwit”. ”De president stort ons in een Derde Wereldoorlog”. De teksten op de talloze spandoeken op Times Square in New York liegen er bepaald niet om. Al dagen achtereen is het bekendste plein van de stad het toneel van massale betogingen tegen de Amerikaanse aanval op Irak.
Bij de meeste demonstranten blijft het bij kreten. Verder dan wat geschreeuw en het argument dat „niemand toch voor oorlog kan zijn” en dat „we niet op nieuwe aanslagen zitten te wachten”, komen de meesten niet. Toch zijn er ook enkelen die serieus over de internationale gevolgen van het huidige Amerikaanse buitenlands beleid hebben nagedacht.
„De beschuldiging dat Irak over massavernietigingswapens beschikt en dat Saddam Hussein een wrede dictator is die nergens voor terugdeinst, kunnen allemaal waar zijn. Maar we moeten ons daar niet op blindstaren. Volgens mij heeft niemand in het Witte Huis serieus nagedacht over de consequenties van deze oorlog en deze nieuwe veiligheidsdoctrine”, meent Brand Polansky, een 20-jarige student politicologie aan de universiteit van New York.
„Als dit werkelijk de argumenten zijn om Irak aan te vallen, dan kunnen we erop rekenen dat de wereld een nog grotere chaos gaat worden dan ze al is”, vervolgt Polansky. „Want waar houdt het op? Hoeveel landen zijn er niet waar eenzelfde figuur als Saddam Hussein aan de macht is en die ook graag een dominante rol in hun regio of op het wereldtoneel willen spelen? Moeten we al die staten tot de befaamde as van het kwaad rekenen en aanpakken?”
De Verenigde Staten moeten zich eindelijk eens realiseren dat er grenzen zijn aan hun militaire en economische macht. „Natuurlijk hebben wij het sterkste leger ter wereld”, zegt de Amerikaanse student. „We kunnen elk land militair overwinnen. Maar we moeten absoluut niet de illusie hebben dat wij de hele internationale gemeenschap onze wil kunnen opleggen.”
Zijn medestudent Laura Flannagan sluit zich bij Brand aan. „Amerika grijpt boven zijn macht. We kunnen niet tot elke prijs de internationale politieagent blijven spelen. Je ziet nu al dat de kosten van de oorlog tegen Irak een probleem gaan vormen. De vorige Golfoorlog is grotendeels door Saudi-Arabië en Japan gefinancierd. Nu moeten we alle kosten zelf opbrengen. Onze schatkist laat het eenvoudigweg niet toe dat we maar lukraak onze militaire macht inzetten. Bovendien: als de gewone Amerikaan de gevolgen van het buitenlands beleid daadwerkelijk in zijn portemonnee gaat voelen, is het met de steun voor Washington ook snel gedaan.”
Volgens Brand hebben de Amerikanen de boodschap van 11 september nog steeds niet begrepen. „Het enige antwoord dat wij na de aanslag op het World Trade Center konden bedenken was geweld. Hebben wij ons ooit wel eens afgevraagd waaróm die moslimfundamentalisten ons zo haten? Waaróm wij als Amerikanen niet vrij naar het Midden-Oosten kunnen reizen? De meeste mensen doen dat af als jaloezie op onze rijkdom en vooruitgang. Ik ben van mening dat Amerika nog eens aan zijn eigen arrogantie ten onder zal gaan. Op deze manier is een tweede 11 september onvermijdelijk.”
Laura maakt zich zorgen dat de nieuwe militaire doctrine van de Verenigde Staten -die van de preventieve aanval- een precedent voor andere landen kan vormen. „Als Amerika het mag, waarom dan India niet tegen Pakistan? Of China tegen Taiwan? Of Rusland tegen de moslimrepublieken in het zuiden? Misschien hebben sommige van die landen nog wel betere argumenten dan wij.”
Dat de Amerikanen de strijd tegen Irak in militair opzicht zullen winnen, staat voor beide studenten vast. Maar volgens hen hebben de Verenigde Staten de oorlog op het internationale vlak al verloren. Brand: „President Bush wil een unipolaire orde waarin de VS als enige supermacht de absolute heerser op het internationale toneel zijn. Zo’n systeem is per definitie onhoudbaar. Bovendien zullen we daarmee al onze bondgenoten van ons vervreemden. Nu al hebben we Europa voor Irak ingeruild. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling.”
Mike Conti heeft de conversatie aangehoord. De 78-jarige New Yorker, een marinepet op het hoofd en een speldje met de Amerikaanse vlag op de borst, diende tijdens de Tweede Wereldoorlog op een onderzeeër in de Stille Oceaan. „Niemand wil een nieuwe oorlog. Maar Saddam spuugt op ons. Al die protesten tegen de campagne in Irak doen me pijn. Ik vind het een stoot onder de gordel. Zijn al die mensen 11 september dan vergeten? Als ik kon, zou ik zo naar de Golf gaan. Ik pas mijn uniform nog steeds.”