PD doet een poging om met gegevens van het Spaanse persbureau Efe een realistisch beeld van de huidige religieuze situatie in Mexico te schetsen. Zo’n 10 procent van de Mexicanen geeft aan tot geen enkele religie te behoren. Daarnaast is er groei bij –vooral– de protestanten, bij Jehova’s getuigen, mormonen en zevendedagsadventisten.„Het is opvallend dat er regio’s zijn waarin ieder decennium een aanzienlijke teruggang van het rooms-katholicisme wordt geregistreerd”, zegt Renée de la Torre in antwoord op vragen van Efe.

Complex

De la Torre, lid van het Mexicaanse centrum voor hoger onderzoek en sociale antropologie, wijst erop dat een verklaring voor dit verschijnsel even complex is als de sociale en demografische kaart van Mexico. Maar zij stelt vast dat het religieuze panorama van Mexico bezig is te verbrokkelen. Het rooms-katholicisme wordt niet ingeruild voor één andere religie of voor atheïsme, maar voor een diversiteit aan religies.

Er zijn in Mexico inmiddels 53 burgerlijke gemeenten waar het rooms-katholicisme zijn vroegere meerderheid al lang kwijt is geraakt. Van die gemeenten ligt 62 procent in Chiapas. De zuidelijke deelstaat Chiapas, waar een kwart van de bevolking van inheemse oorsprong is, grenst aan buurland Guatemala, waar het protestantisme inmiddels overigens zo’n 50 procent bedraagt.

Confrontaties

Chiapas is al jaren het toneel van bloedige confrontaties tussen de oorspronkelijk rooms-katholieke bevolking en groepen protestanten. De overheid knijpt daarbij doorgaans een oogje toe.

Protestanten wordt verweten dat zij geen respect hebben voor de eigen cultuur van de regio. Concreet wil dat vaak zeggen dat de protestanten weigeren nog langer mee te betalen aan het organiseren van religieuze processies en feesten die een duidelijke manifestatie van rooms-katholicisme vormen. Juist het feit dat in deze regio een groot deel van de bevolking inheems is en zich achtergesteld voelt, verklaart de afname van de godsdienst waarmee Mexico eeuwenlang doordrenkt is.

Een vergelijkbare daling van het rooms-katholicisme is volgens De la Torre aanwijsbaar in de staten ten noorden en noordoosten van Chiapas, evenals in de noordelijke staten die grenzen aan de Verenigde Staten. Daarentegen blijven Jalisco, Zacatecas, Aguascalientes en Guanajato, de deelstaten in Centraal-Mexico waar het percentage Mexicanen van koloniale afstamming het hoogst is, volgens De la Torre „bolwerken van de religie die de Spanjaarden in de 16e eeuw naar dit land brachten.”

In veel gevallen is de overgang naar een andere godsdienst „simpelweg toe te schrijven aan het feit dat andere religies zich meer aan hun problemen gelegen hebben laten liggen.”

Brandstichter

Tekenend is het voorbeeld van een voormalige pater in de deelstaat Chiapas. Die stichtte in de nacht van 1 februari brand in het huis van een protestant. De schade was groot. De brandstichter is inmiddels tot het protestantisme toegetreden. Dat gebeurde tijdens een bijeenkomst in een plaatselijke protestantse kerk, waar hem in het openbaar vergeving werd geschonken.

Het nationaal register van religieuze verenigingen, dat 3950 protestantse en 3180 rooms-katholieke inschrijvingen telt, spoort met de uitspraak van De la Torre. Verhoudingsgewijs organiseren protestanten veel meer religieuze activiteiten dan andere geloofsrichtingen.

De laatste officiële volkstelling in Mexico (2000) wees uit dat 87,9 procent van de bevolking rooms-katholiek was, tegen 6 procent protestant. Hoewel de rooms-katholieken dus nog steeds de overgrote meerderheid uitmaken, betekent het een aanzienlijke daling vergeleken met de 98 procent uit de jaren vijftig. Volgens officieuze opgaven zijn de werkelijke verhoudingen voor 2010 zo’n 80 procent rooms-katholieken en 10 procent protestanten.

Manuel Corral, voorlichtingssecretaris van de Mexicaanse bisschoppenconferentie, verklaarde tegenover Efe: „Als de rooms-katholieke kerk niet beter inspeelt op de actuele levensvragen van de bevolking, zal deze daling alleen nog maar groter worden.” In de huidige maatschappij wordt trouwens niemand meer „als een rare snijboon” beschouwd als hij zegt geen enkele religie aan te hangen, aldus Corral.