Snelle manier om kilo’s kwijt te raken
Geen brood, geen suiker, geen fruit. Dr. Franks dieet vraagt flinke aanpassingen, zeker voor wie bewust en duurzaam wil eten. Hoogte- en dieptepunten uit een noodgedwongen voortijdig beëindigde, maar zeker succesvolle dieetweek.
Dag 1, vrijdag
07.30 uur: Mijn man smeert zijn dagelijks brood en werpt een jaloerse blik op de koekenpan waarin langzaam een omelet met tomaat en kaas (2 eieren, 1 tomaat, 40 gram kaas) stolt. Ik voel totaal geen afgunst; dit is een goed begin!14.15 uur: Met twee vriendinnen doe ik een dagje Utrecht en het is hoog tijd voor lunch. Soep, dat moet kunnen. Navraag leert dat het om zoete aardappel-linzensoep gaat, bomvol koolhydraten. Dan maar salade. Waarvan ik noodgedwongen de dadels en het brood verdeel onder mijn tafelgenoten.
17.45 uur: Wat kan ik maken met de winterwortels die ik nog heb liggen? In ”Gezond slank” vind ik geen geschikt recept, dus improviseer ik een maaltijd met runderchipolataworstjes.
Dag 2, zaterdag
08.00 uur: Volgens het recept moet ik 100 gram kipfilet eten als ontbijt, met wat tomaat. Ik, parttime-vegetariër uit principe, haak af bij 70 gram.
11.00 uur: Verjaardag van een vriendin. Ineens staat er een gebaksbordje met een dikke plak kaas voor me. „Je moet toch wat eten.” Vind ik ook. Dus smokkel ik later die ochtend drie M&M’s naar binnen.
15.00 uur: Frankproof boodschappen doen. Bij de natuurwinkel vraag ik om sojameel, volgens het boek kan ik daarmee pannenkoekjes bakken. Ik verheug me erop. „Uitverkocht”, zegt de winkeldame. „Er schijnt een dieet te zijn waarbij je dat mag eten. Het vliegt de winkel uit.”Later lees ik in het culinaire tijdschrift delicous. het advies om sojameel alleen in kleine hoeveelheden te gebruiken vanwege de sterke smaak…
Bij de supermarkt haper ik bij de sperziebonen, die ik nodig heb voor een van de recepten. Ze komen uit Senegal, dat kost handenvol energie. Dan maar prei, mag vast van Frank.
17.30 uur: Stamppottenbuffet in de kerk. Gelukkig weet niemand van mijn missie.
Dag 3, zondag
11.15 uur: Koffie! Nooit vond ik koffie zo lekker als deze week. Ik doe er extra veel warme melk in (Frank raadt een wolkje koffiemelk aan) en een paar korrels suiker boven op de schuimlaag.
19.30 uur: Zin in zoet! Op Franks site, eenkiloperweek.nl, vond ik eerder al een recept voor cake van amandelmeel, met zoetstof. Ik maak ’m meteen, maar o, wat valt-ie tegen. Als troost neem ik er een klodder slagroom bij.
Dag 4, maandag
10.00 uur: Het roerei met komkommer waarmee ik ontbeet, heb ik tijdens fietstocht naar kantoor allang verbrand. In mijn tas stopte ik vanmorgen een banaan, voor noodgevallen. Zal ik? Maar ongezien dieetregels overtreden kan hier niet.
12.30 uur: Het Curverdoosje heeft mijn „snelle lunch met avocado” (avocado, ham, kaas en tomaat) ongeschonden overgebracht. Smaakt goed. Ik vergeet bijna dat ik vanmorgen een halfuur eerder moest opstaan om ontbijt en middagmaal op tijd klaar te hebben. ’t Is een gedoe, zo’n werkdag. Mijn collega eet een krentenbol. Ik houd helemaal niet van krenten, maar zou nu best een hapje lusten.
14.00 uur: Tegenwind, het regent en ik ben moe. De fietstocht terug valt me zwaar. Frank raadt aan tijdens het dieet „matig intensief” te bewegen. Hm.
Dag 5, dinsdag
07.30 uur: Ik sta op met een dikke, zere keel en een slap gevoel. Ik ben al blij als ik een paar stukjes appel naar binnen krijg. Sorry, Frank.
De rest van de dag eet ik wat me goeddunkt. Mijn familie vraagt zich af of het dieet debet is aan mijn miserabele gesteldheid.
Dag 6, woensdag
08.00 uur: Het staat echt op het display: ik ben bijna 3 kilo kwijt. Meer dan Abel uit het boek, die 13,3 kilo in acht weken kwijt was, meer dan Wendy, die in die tijd 15,9 kilo verloor. Ik breek alle records. Hoog tijd om te stoppen.
Drie weken later –en terug in mijn normale eetpatroon– stap ik op de weegschaal: ik weeg 0,1 kilo meer dan toen ik begon.
Het dieet van dr. Frank van Berkum is een snelle manier om kilo’s kwijt te raken. Maar dat zijn afslankmethode een door hem ontdekt ‘geheim’ zou zijn, verwijst diëtiste Ria van der Ploeg uit Papendrecht naar het rijk der fabelen.
Van der Ploeg loopt intussen al een tijdje mee in de voedingswereld: 28 jaar werkte ze als diëtiste. In die tijd ontwikkelde ze onder meer een voedingscursus en een cursus gewichtsconsulent voor de LOI. Sonja Bakker was ooit haar cursist.
Door de jaren heen heeft ze diverse dieetgoeroes zien opgaan, blinken en verzinken: de sterren van Atkins en Montignac zijn inmiddels verbleekt. Recent verdween –naar eigen zeggen tot dit najaar– de zeer populaire Bakker met een burn-out van het toneel.
En nu is dan dr. Frank opgestaan. De Twentse internist propageert een caloriebeperkt eiwitrijk dieet, met een minimum aan koolhydraten, suikers dus.
De suggestie dat deze aanpak helemaal nieuw is, noemt Van der Ploeg onzin. „Al in de jaren tachtig van de vorige eeuw circuleerden er eiwitrijke diëten. De afslankmethode van Frank komt vrijwel overeen met de eerste fase van het dieet van Atkins: veel eiwitten, veel dierlijke vetten en weinig koolhydraten.”
In zijn boek rept Frank over jarenlang onderzoek dat hij heeft verricht. De Papendrechtse diëtiste mist echter de achtergrondinformatie daarover, zelfs in beknopte vorm. „Hoeveel mensen deden aan die studies mee, wat waren de resultaten, wat waren de gevolgen op langere termijn, traden er tekorten aan vitamines op enzovoorts? Frank stelt dat de vitaminevoorziening is doorgerekend, maar over de uitkomsten lees ik niets. Ik snap dat zijn boek niet is bedoeld om daar diep op in te gaan, maar iets meer informatie had niet misstaan.”
Frank geeft zelf aan dat na drie maanden vitamine B1 dient te worden aangevuld. Dat wijst volgens Van der Ploeg dus op een tekort. Ook vraagt ze zich af hoe het zit met vitamine C. „Fruit mag niet. Je moet twee keer per dag koken en vitamine C breekt af door verhitting. Dus die inname kan niet anders dan laag zijn als je niets aanvult.”
De diëtiste berekende ook de calorie-inname. Die schommelt tussen de 726 en ruim 1500 kilocalorieën per dag. „Ik vraag me af of je bij ruim 700 kilocalorieën aan het eind van de dag niet loopt te tollen op je benen.”
Van der Ploeg noemt de verhouding tussen eiwitten, vetten en koolhydraten in het dieet van dr. Frank „onevenwichtig en afwijkend van wat het Voedingscentrum, in navolging van de Gezondheidsraad, adviseert.
„Dierlijke eiwitrijke producten leveren veel verzadigd vet. Ik kom na een berekening op gemiddeld 34 procent eiwit per dag en –schrik niet– op 64 procent vet, terwijl de verhouding verzadigd-onverzadigd vet niet optimaal is. Het dieet is ook arm aan vezels. En nog een punt: vormt zo’n overmaat aan eiwit geen grote belasting voor de nieren? Ik heb dus mijn twijfels bij de slogan ”Gezond slank met dr. Frank.””
Als christen vraag Van der Ploeg zich daarnaast af waarom God de koolhydraten zou hebben geschapen als mensen er alleen maar dik en ongezond van worden. „In het paradijs was er sprake van het groene kruid, vruchten en zaden, het vlees kwam pas na de zondeval. De Israëlieten in de woestijn ontvingen eerst manna. Pas nadat ze begonnen te klagen, kregen ze vlees. Ik besef dat dit geen wetenschappelijke opmerking is, maar ik ben geneigd veel waarde toe te kennen aan de voedingsmiddelen die God van oorsprong aan de mens gaf.”
De diëtiste is echter niet alleen negatief. „Van dit dieet val je echt af. Het is leuk als je de eerste week al direct 1 à 2 kilo kwijt bent. Dat geeft een stimulans om door te gaan. De schema’s van vier weken die Frank hanteert, zijn duidelijk. Bij Atkins en Montignac waren dat zoekplaatjes. Ook aan de recepten is veel aandacht besteed. Positief vind ik ook dat je afleert te snoepen: frisdranken, koek en gebak, dat is allemaal taboe.”
Als ze moest kiezen tussen Montignac, Bakker of Frank, gaat Van der Ploeg voor Frank. „Sonja Bakker kiest niet altijd voor volwaardige producten. Ze staat bijvoorbeeld suiker en witmeel toe. Montignac heeft als nadeel dat je er geen soberheid mee leert. Het is een dieet voor bourgondiërs.”
Als mensen de methode van Frank willen volgen, zal Van der Ploeg het hun niet ontraden. „Voor wie wanhopig is en snel kilo’s wil kwijtraken, is dit een goede manier. Alleen, wat als na drie maanden de dieetperiode voorbij is? Daar rept Frank niet over en dat snap ik, want bij de overgang naar een normaal eetpatroon vliegen de kilo’s er vaak weer aan.”
Zelf geeft ze daarom de voorkeur aan een energiebeperkt dieet dat zo veel mogelijk lijkt op de voeding die mensen normaal gebruiken. „De aanpak van Frank wijkt te veel af van het gewone voedingspatroon. Van alles een beetje minder, dat houden mensen het langste vol.”
Leuk, langdurig en lekker
Dr. Frank van Berkum verovert Nederland. Ligt zijn ”Gezond slank met dr. Frank” –eind januari verschenen, met 65.000 verkochte exemplaren nu al een bestseller– niet op de groenteafdeling van de supermarkt, dan glimlacht de in witte jas gehulde arts de klant geheid toe vanuit het schap bij de kassa.
Het boek van de internist en vasculair geneeskundige is gebaseerd op „jarenlang onderzoek” en 28 jaar praktijkervaring. Zijn dieet draait om eiwitten en zorgt, aldus de arts, voor een goed verzadigingsgevoel. Koolhydraten zijn taboe.
Van Berkums succes doet denken aan dat van voorganger Sonja Bakker. Misschien heeft Frank zijn populariteit wel te danken aan haar vertrek. Dan kan hij zijn hart vasthouden: Bakker kondigde onlangs aan in het najaar haar werk weer op te pakken.
Dr. Frank kenschetst zijn dieet met drie l’s: leuk (het werkt snel), langdurig (tien tot twaalf weken volhouden is het advies) en lekker („want je mag heel veel lekkere dingen wél eten”).
Het boek bestaat voor een groot deel uit recepten: vier complete weekmenu’s (ontbijt, lunch en diner) en zeven „eenvoudiger te bereiden” snelmenu’s . Daarnaast bevat het uitleg over de achtergronden en succesverhalen van mensen die het dieet volgden.
Gezond slank met Dr. Frank, uitg. Carrera, Amsterdam, 2010; ISBN 978 90 4880 528 0; 167 blz.; € 19,95.
