Leden van de Tweede Kamer debatteerden donderdag over het witboek ”Schoon Genoeg”, dat FNV Bondgenoten in december vorig jaar presenteerde over arbeidsomstandigheden in de schoonmaaksector.Karabulut vroeg minister Donner donderdag een „moreel appel” te doen op andere opdrachtgevers –die schoonmakers inhuren via gespecialiseerde bedrijven– door het Schoon-Genoeg-convenant van FNV alvast te tekenen en te zorgen voor betere arbeidsvoorwaarden.

Liefst zou ze zien dat de overheid zelf schoonmakers in dienst zou nemen. Karabulut wees erop dat schoonmakers er in salaris op achteruit zijn gegaan sinds de schoonmaakbedrijven tussen opdrachtgever en schoonmaker zitten.

Volgens Donner vergeleek zij voor die stelling cijfers die niet met elkaar te vergelijken zijn. Hij ontkende dat de overheid haar verantwoordelijkheid uit de weg gaat. „Bij diverse ministeries is al tegemoet gekomen aan vragen van schoonmakers. Er is aandacht voor hun wensen om werk en privé te combineren. Zij komen vaker vroeg op de dag en in de vroege avonduren.”

PvdA’er Spekman vroeg Donner iets te doen aan de „ratrace richting de bodem”, via de eigen aanbestedingen van de overheid. Volgens hem voedt de overheid zelf de negatieve prijsspiraal.

Donner zei blij te zijn dat NS en Schiphol vrijdag bij elkaar komen voor een „breed overleg” over een code voor een goed opdrachtgeverschap. Maar hoewel de overheid behoort tot de opdrachtgevers, kan zij geen leidende rol spelen in de besprekingen, meent hij.

Van Gent (GroenLinks): „We moeten de zaken niet afstoffen. Hier is een voorjaarsschoonmaak nodig. U kunt echt wel aangeven: omstandigheden voor onze schoonmakers moeten hiéraan voldoen, en dáármee zullen wij rekening houden bij de aanbesteding.”

Donner: „De rol van de overheid is beperkt volgens wetten. Binnen die grenzen zullen wij kijken naar onze positie, en ga ik na op welke kwaliteitspunten wordt gelet bij de overheid.” De verantwoordelijkheid voor schoonmakers ligt overigens niet bij het ministerie van Sociale Zaken, maar bij Onderwijs, aldus Donner.

Als overheid zelf schoonmakers in dienst nemen ziet hij niet zitten. „Ik denk dat dit niet dienstig is. Elk departement heeft een beperkt aantal schoonmakers nodig. We zitten in een proces van specialisatie en concentratie. Een schoonmaakbedrijf kan zich meer richten op specifieke behoeften van schoonmakers, zoals die rond woon-werkverkeer.”

Het bruist al maanden in de schoonmaaksector. Directe aanleiding is de nieuwe schoonmaakcao, waarvoor vakbonden hogere salarissen, recht op reiskostenvergoeding en afspraken over scholing binnen werktijd willen vastleggen. Op Utrecht Centraal wandelen nu anderhalve week stakende schoonmakers rond in oranje hesjes.

Volgens FNV zorgt de concurrentiestrijd tussen schoonmaakbedrijven voor hogere werkdruk en slechtere arbeidsomstandigheden. Grote opdrachtgevers –zoals NS, Schiphol, ABN AMRO, Unilever, Philips– zijn de ware boosdoeners, aldus de bond; zij kiezen voor zo goedkoop mogelijke schoonmakers.

Onderhandelingen tussen werkgeversorganisatie OSB en de vakbonden liepen herhaaldelijk vast. NS en Schiphol gaven dinsdag aan bemiddeling te willen in dit conflict.