Met ingang van het belastingjaar 2009 zijn er ingrijpende wijzigingen in de mogelijkheden om kosten voor ziekte en invaliditeit op te voeren als aftrekbare kosten in de inkomstenbelasting. Door een wijziging in de regelgeving zijn slechts bepaalde ziektekosten nog aftrekbaar. Welke zijn dat?De nieuwe regeling ”aftrek specifieke zorgkosten” vervangt vanaf 1 januari 2009 de oude regeling ”aftrek ziektekosten of andere buitengewone uitgaven”. De aftrek is onderdeel van de persoongebonden aftrek en geldt voor kosten gemaakt door belastingplichtigen zelf, een fiscale partner en/of kinderen van de belastingplichtige in de leeftijd tot 27 jaar.

Belastingplichtigen die in 2009 een of meer van de volgende kosten hebben gemaakt, mogen die onder voorwaarden in aftrek brengen in hun aangifte inkomstenbelasting:

Genees- en heelkundige hulp, bijvoorbeeld de kosten voor de huisarts, de tandarts, de fysiotherapeut of een specialist, verpleging in een ziekenhuis of een andere verpleeginstelling en paramedische behandelingen door (of onder begeleiding van) een arts (zoals revalidatie, logopedie).

Voorgeschreven medicijnen;

Hulpmiddelen zoals steunzolen, gehoorapparaten, kunstgebit, rollator of een rolstoel;

Vervoer zoals reiskosten naar een huisarts of ziekenhuis;

Een dieet;

Extra gezinshulp (voor zover deze extra kosten meer bedragen dan bepaalde normbedragen);

Extra kleding/beddengoed;

Reiskosten ziekenbezoek (per auto anders dan per taxi 0,19 euro per kilometer; als het vervoer op andere wijze plaatsvindt: voor de werkelijke kosten).

Bepaalde kosten die in 2009 zijn gemaakt in verband met ziekte of invaliditeit, zijn niet meer aftrekbaar. Het betreft bijvoorbeeld kosten voor adoptie, een begrafenis of crematie, een bevalling, maar ook kosten voor hulpmiddelen zoals brillen en contactlenzen. De premies voor de (aanvullende) ziektekostenverzekering zijn vanaf 2009 ook niet meer aftrekbaar.

De volgende kosten zijn vanaf 2009 ook niet meer aftrekbaar:

25 procent van de eigen bijdrage voor verpleging in een AWBZ-instelling;

De eigen bijdrage op grond van de AWBZ voor verblijf buiten een AWBZ-instelling;

De eigen bijdrage voor de Wet maatschappelijke ondersteuning.

Mocht een belastingplichtige ná 31 november 2008 een rekening hebben ontvangen voor een eigen bijdrage in de jaren tot en met 2008, dan geldt dat –als de rekening in 2009 is betaald– de kosten toch in 2009 nog aftrekbaar zijn. Dit geldt enkel voor eigen bijdragen ingevolge de AWBZ of Wet maatschappelijke ondersteuning. Als een belastingplichtige in 2008 een bril (per 2009 niet meer aftrekbaar) kocht, maar pas in 2009 betaalde, dan zijn de kosten niet aftrekbaar.

Kosten zijn enkel aftrekbaar wanneer de belastingplichtige daar geen vergoeding voor heeft gekregen, en er geen recht op een vergoeding bestond van bijvoorbeeld de (aanvullende) zorgverzekering, de werkgever of de bijzondere bijstand. Kosten die onder een verplicht of vrijwillig eigen risico vallen, zijn niet aftrekbaar.

Drempel

Om te bepalen welke kosten precies aftrekbaar zijn, moet rekening worden gehouden met een drempel. Slechts de kosten die boven de drempel uitkomen zijn aftrekbaar. De drempel is het totaal van de inkomsten in box 1, 2 en 3, maar zonder de persoonsgebonden aftrek. De drempel is afhankelijk van de totale inkomsten van de belastingplichtige. Bij een hoger inkomen zal de drempel hoger zijn en de aftrek daarmee lager (zie het aangifteprogramma).

Het bedrag van de aftrekbare kosten mag met 113 procent (in 2009) worden verhoogd als het drempelinkomen van een belastingplichtige en zijn/haar fiscale partner niet hoger is dan 32.127 euro. Overigens tellen de kosten voor genees- en heelkundige hulp en de reiskosten ziekenbezoek niet mee voor deze verhoging.

Belastingplichtigen of hun partners die in een verzorgingshuis verblijven, kunnen onder bepaalde voorwaarden de betaalde eigen bijdrage als kosten in aftrek brengen in hun aangifte inkomstenbelasting. Dit geldt vanaf 2009 enkel nog voor het verblijf in een instelling die niet valt onder de AWBZ (Algemene wet bijzondere ziektekosten). Voor het verblijf in een niet-AWBZ-instelling blijft gelden dat nog steeds een deel van de eigen bijdrage (de kosten voor verzorging) als aftrekbare kosten in de aangifte kan worden opgevoerd.

De staatssecretaris van Financiën heeft recentelijk goedgekeurd dat een vertegenwoordiger van een niet-AWBZ-instelling afspraken kan maken met de Belastingdienst over de hoogte van de kosten die de bewoners van deze instelling in de aangifte mogen opvoeren. Ditzelfde geldt voor de servicekosten voor bewoners van serviceflats en dergelijke waarbij een aanspraak op verzorging bij ziekte of invaliditeit is begrepen.

De auteur is werkzaam bij PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs NV. Reageren aan scribent? fiscaliteiten@refdag.nl