Geestelijke mijmeringen van Philpot
Uit nagelaten preken van Philpot stelden zijn beide dochters twee dagboeken samen: ”Korenaren uit de volle oogst”, en ”Door Baca’s vallei”. M. A. de Korte, gepensioneerd docent Engels, zorgde voor een nieuwe vertaling van ”Korenaren”. „Dit dagboek is al voor velen tot zegen, tot onderwijs en bemoediging geweest.”
De Korte, wonend in Barneveld, heeft ruimschoots ervaring met het vertalen van Engelse werken. Reeds eerder zorgde hij voor nieuwe vertalingen van werken van Lloyd-Jones, Ramsbottom, Rutherford, Bunyan en Octavius Winslow. ”Korenaren uit de volle oogst” verschijnt bij Gebr. Koster te Barneveld.Om Philpot (1802-1869) recht te doen, is nodig dat je de kerktaal in beide talen kent, zegt De Korte. „Je moet de tale Kanaäns machtig zijn, zowel in het Engels als in het Nederlands. Ik had me tot doel gesteld dat ik in eenvoudig Nederlands wilde weergeven wat Philpot in tamelijk ingewikkeld Engels heeft willen zeggen.
In zijn preken kun je merken dat Philpot een classicus was. Hij kende zijn Grieks en Latijn goed. Hij hanteerde een hoogstaand, bijna literair taalgebruik, maar hij maakte evengoed tamelijk ingewikkelde zinsconstructies. Het Engels maakt ook veel gebruik van deelwoordconstructies. Als hij schrijft: „Mozes, zijnde op de berg, zag om zich heen”, heb ik daarvan gemaakt: „Toen Mozes op de berg was, zag hij om zich heen.”
Philpot beschikte over een rijke woordenschat. Een zin bevat bij hem vaak een hoofdzin, met een aantal bijzinnen, en die bijzinnen zijn ook weer voorzien van bijzinnen. „Hij doet dat heel knap, maar als je dat in de vertaling ook zo doet, wordt het wel heel lastig om het te lezen.”
Het valt voor een vertaler niet altijd mee om Philpot echt recht te doen, ontdekte De Korte. „Soms was ik wel een avond bezig met drie zinnen.”
In 1885 verscheen de eerste vertaling van ”Korenaren” in het Nederlands. „Dit boek is dus al meer dan een eeuw voor velen tot zegen geweest. Sindsdien is er nauwelijks iets aan het boek gewijzigd. Zo’n boek verdient het dus om met respect behandeld te worden. Wat ik in mijn vertaling heb gedaan, is lange zinnen veranderen in meerdere korte zinnen. Dat was echt nodig, want in de Engelse editie van ”Korenaren” zit bij voorbeeld een dagmeditatie van slechts één zin. Verder bevatte de oude vertaling wat fouten die ik heb gecorrigeerd. Sommige Bijbelteksten bleken niet correct of niet letterlijk weergegeven. Wij kijken daar misschien wat vreemd van op, maar men beschikte toen niet over een online-Bijbel of over een digitale Statenvertaling. Tegenwoordig kost het slechts een muisklik om over de correcte Bijbeltekst te beschikken. Ik zeg dat met nadruk ter verontschuldiging van de vertaler uit 1885. Die man beschikte gewoon niet over al die middelen die wij nu hebben.”
Dagboeken van Philpot bevatten niet zo veel exegese, vindt De Korte. „Het zijn vooral praktikaal bevindelijke stukjes, waarin het vooral gaat over de gangen van Gods Kerk. Zijn dochters namen aansprekende stukjes uit zijn preken over, schreven daar de tekst van de preek boven, maar dat had wel eens tot gevolg dat de tekst van de preek niet altijd meer in de meditaties terug te vinden was. Philpot mediteert hier vooral. Noem het geestelijke mijmeringen. Daarin geeft hij voor Gods volk veel onderwijs. Philpot praat met hen, troost hen, helpt hen in de strijd die ze in hun hart gewaarworden. Gods kinderen vinden bij hem herkenning.”
Heeft hij een woord voor de onbekeerden?
„Philpot spreekt alleen Gods volk aan. Het aanspreken van onbekeerden paste niet bij zijn kerkvisie en niet bij zijn verbondsvisie. Dat betekent echter niet dat een onbekeerde er niets uit kan leren. Door het lezen van deze meditaties ziet hij de weg die de Heere met Zijn volk houdt. Ook ziet hij dan hoe gelukkig dat volk is, en dat alleen Gods kinderen toekomst hebben, in dit leven en na dit leven.”
Was Philpot een hypercalvinist?
„Wat is een hypercalvinist? Philpot zet nergens de natuurlijke mens aan het werk. Hij zal niet zeggen: „Bekeert u, bekeert u”, of „Strijdt om in te gaan.” Hij was er diep van overtuigd dat bekering een eenzijdig werk van God is. Als God niet met een mens begint, dan gebeurt er niets.”