„Als er druk komt, heb je tegendruk nodig”
Twaalf winkeliers in het Rotterdamse Alexandrium voeren een juridische strijd om de permanente zondagsopening in hun winkelcentrum terug te draaien. Minister Donner (Sociale Zaken) steekt hen zaterdag ter plekke een hart onder de riem.
Wat drijft u precies?„Er is een druk om van de zondag een normale werkdag te maken. Dan is het goed als er ook tegendruk is. Onze samenleving komt voort uit christelijke opvattingen, waardoor de zondag hier een aparte positie inneemt. Maar zelfs los van een religieuze invalshoek is het goed voor een samenleving om een dag in de week te hebben waarop mensen wat anders doen dan werken. De mens is er niet voor de zondag, de zondag is er voor de mens. Tegelijkertijd is het ook goed om je als wetgever te realiseren dat de wet wordt gegeven voor álle Nederlanders. Je kunt daarom ook weer niet zeggen: Vanuit de Tien Geboden geredeneerd doen we op zondag maar helemaal niks.”
De winkeliers stellen dat Alexandrium niet toeristisch is. Hebben ze gelijk?
„Dat is een gemeentelijk besluit dat nu ter toetsing bij de rechter ligt. Daarover laat ik me nu niet uit.”
Maar zou u er zelf als toerist heengaan?
„Als ik een winkelcentrum zou bezoeken, dan zou ik dat sowieso al niet speciaal op zondag doen. Bovendien woon ik zelf in Den Haag. Daar hebben we ook redelijke winkels. Daarnaast is Alexandrium, naar ik meen, vooral gericht op woninginrichting. En zoiets doe je toch maar één tot twee keer in je leven?”
Werknemers in Alexandrium klagen over een informele druk tot zondagsarbeid. Wat vindt u van die geluiden?
„Mensen die vanuit hun overtuiging bezwaren hebben om op zondag te werken, moeten daarvoor de ruimte krijgen. Daarom eist de Arbeidstijdenwet ook dat er, over het algemeen, instemming moet zijn van werknemerszijde tot zondagsarbeid. Het kan dus niet zomaar een verplichting zijn. Als echter blijkt dat mensen hun instemming geven onder druk en niet uit vrijwilligheid, krijgen mensen dus niet de bescherming die de wetgever nu juist beoogt.”
Kunt u daar iets aan doen?
„De wet zal moeten worden gehandhaafd door de mensen die zich aangetast voelen in hun rechten. Die kunnen dan naar de rechter stappen. Er is geen inspectiedienst voor. Bovendien kunnen er binnen een arbeidsrelatie verschillende vormen van druk bestaan. Het is niet primair aan de wetgever om hier iets aan te doen. Hebben we daarvoor niet juist de vakbonden? Die kunnen mensen die eigenlijk ”nee” zouden willen zeggen, steunen om ook daadwerkelijk nee te zeggen.”
