„Dit kan interessant zijn”, zegt marechaussee Levi Wentink als hij dinsdagmiddag rond een uur vol gas de oprit naar de snelweg A1 bij De Lutte oprijdt. Wentink heeft een geel Volkswagenbusjes met daarin twee jongemannen in de smiezen. De marechaussee manouvreert zijn Peugeot 307 om het busje heen. Er klinkt een piepgeluid, signaal van het digitale stopteken. Het busje volgt op de afrit van de A1. Op de vluchtstrook staat een groep opsporingsambtenaren klaar. Nederlandse en Duitse politie- en douanewagens rijden af en aan.Agenten speuren op de snelweg naar verdachte auto’s, waar mogelijk illegaal vuurwerk uit Duitsland in verstopt zit. „Je kijkt bijvoorbeeld naar gesloten bestelbusjes. Je houdt in de gaten of er meerdere jongeren in een auto zitten.”

Op de afrit gaan de achterdeuren van de gele Volkswagenbus open. Geen vuurwerk. Wel twee blauwe matrassen. In kisten liggen kleren. Een Duitse politieman trekt wat gegevens na. „Alles is duidelijk.” De jongemannen in het busje kunnen weer gaan.

De ene na de andere auto wordt naar de afrit bij De Lutte geleid. „Ik heb niks in mijn auto dat het daglicht niet kan verdragen”, zegt de bestuurder van een gele Fiat Doblo. De man is eigenaar van een caravanbedrijf in Duitsland. Hij schrok niet toen hij van de weg werd gedirigeerd, zegt hij. „Een bepaald slag volk zal dan wel schrikken.” Een douanier controleert meteen of er illegale rode diesel in de tank van de bestelwagen zit. Dat is niet het geval. „Ik heb geen rooie, maar groene diesel”, lacht de bestuurder. Ook hij kan zijn weg vervolgen.

In een ander voertuigen zitten pakketten met kunstgras. „Breng mij maar zo’n grasmatje thuis”, grapt een marechaussee.

Te arm

Vuurwerk? Laurens Rutjes, wiens witte Fordbusje naar de kant van de weg is gehaald, piekert er niet over. „Ik heb mijn hele leven nooit een gulden aan vuurwerk besteed. We waren vroeger misschien te arm thuis.”

Niet alleen bij De Lutte, ook bij zestien andere plaatsen langs de Duitse grens speuren de autoriteiten deze dinsdag naar illegaal vuurwerk. Ongeveer duizend auto’s worden geïnspecteerd. Er zijn onder meer zes vuurwerkpistolen en ruim 3000 knalpatronen in beslag genomen.

Bij de controleplaats bij Oud Ootmarsum treffen de speurders in een voertuig met twee personen meer dan 1500 patronen uit Duitsland. „Ze wilden die doorverkopen in Nederland. Een doos van 100 patronen kost 18 euro”, zegt hoofdinspecteur Arjan Derksen. Het duo probeerde aanvankelijk te vluchten, maar kon toch worden aangehouden. „Ze waren toen nogal verslagen.”

Bij De Lutte, de grootste post, vinden de autoriteiten uur na uur geen illegaal vuurwerk. Is dat niet een wat mager resultaat? Derksen: „Het gaat ons zeker ook om het signaal dat we afgeven. Vuurwerk uit Duitsland mag je niet mee de grens over nemen. Ik heb gehoord dat in Duitse winkels op borden wordt gewaarschuwd geen vuurwerk naar Nederland mee te nemen. Dat is een goede zaak.”

Zo’n tien dagen voor de jaarwisseling zijn het vooral vuurwerkpistolen en patronen die uit Duitsland komen. „Mensen kunnen zelfgefabriceerde bommen maken. Heel gevaarlijk. ” Ook vuurwerk dat bijvoorbeeld in supermarkten in Duitsland te koop ligt, mag Nederland niet in, zegt Derksen. „Vuurwerk in Duitsland is anders, zwaarder dan hier. Nederlanders weten niet hoe het Duitse vuurwerk in elkaar zit. Dat brengt risico’s met zich mee. ”

Hardere klappen

Rond drie uur dinsdagmiddag blijken achterin een bestelbusje zowaar tientallen dozen vuurwerk te liggen. Wodka Blue staat er op een van de dozen. Opsporingsambtenaren zoeken tussen de dozen. Het blijkt om legaal spul te gaan. Eigenaar Bert te Medel van Bonfireworks uit Winterswijk heeft het bij een Duitse opslagbedrijf opgehaald. Hij is blij met de vuurwerkcontrole langs de grens. „Dat is goed voor de legale handel en goed voor de veiligheid. Het is niet wenselijk dat er in een Nederlandse straat Duits vuurwerk wordt afgestoken dat veel hardere klappen veroorzaakt.”

Even later komt een van de opsporingsambtenaren terug met een stapeltje documenten. „Niks illegaals.” Te Medel lacht. „Dat wist ik.”