Het seminar in Putten is een initiatief van het Amerikaanse Acton Institute (Grand Rapids) en de Nederlandse Edmund Burke Stichting. Het thema voor de bijeenkomst is ”Towards a free and virtuous Society” (Op weg naar een vrije, eerzame en deugdzame samenleving). De deelnemers uit Kenia, een aartsbisschop en zes bisschoppen en predikanten, vormen in hun land de geestelijke bovenlaag. Ze vertegenwoordigen de Episcopaalse Kerk, de Anglicaanse Kerk, de rooms-katholieke kerkprovincie, methodisten, presbyterianen en enkele onafhankelijke kerken.

De enige die met de pers wil spreken, is bisschop Bernard Mjoroge Kariuki. Hij is net benoemd in een Keniase commissie die een nieuwe grondwet voorbereidt. Om veiligheidsredenen zien de anderen liever van een gesprek met de pers af.

Kariuki was in contact gekomen met vertegenwoordigers van het Amerikaanse Acton Instituut. Acton, organisatie voor bestudering van godsdienst en vrijheid, wil een bijdrage leveren aan samenlevingen die op duurzame waarden zijn gebaseerd. Daartoe verzorgt zij cursussen voor theologen, zakenlieden en anderen die actief zijn in een vrije markteconomie.

Acton-directeur Robert A. Sirico, een rooms-katholieke geestelijke, wijst erop dat de vrije marktgedachte zonder waarden en normen per definitie zijn doel voorbij schiet. „Dienende liefde is het zout dat een samenleving moet doortrekken.”

Ds. Jerry Zandstra, een behoudend lid van de Christian Reformed Church in de VS en hoofd programma’s van Acton, zegt dat een pendelbeweging aan de andere kant van de vrije markteconomie ook niets oplevert: „Kijk naar landen waar noch een vrije markteconomie, noch waarden en normen aanwezig zijn. Kijk naar Rusland, naar Noord-Korea.”

Zowel het Acton Instituut als de Burke Stichting beschouwen zichzelf als conservatieve denktanks. „Beide instellingen zijn verschillend geaard, maar er lopen toch kruisverbanden”, vinden de seminardocenten Sirico en ds. Zandstra.

Op de tafel in de tuinkamer van De Vanenburg ligt voor iedere deelnemer een stapel boeken. De stof wordt toegelicht. De boeken gaan volgende week mee naar Kenia. Titels variëren van ”Een katholiek antwoord op de economische globalisatie” en ”De geschiedenis van de vrijheid”, tot ”De verantwoordelijkheid voor het milieu in de Joods-christelijke traditie” en de ”Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring en de Amerikaanse grondwet.”

De kerkleiders op het Puttense kasteel zeggen dat er in Afrika zeker wel naar de kerk gekeken wordt als het gaat om belangrijke maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. „Wij moeten daarom onze mensen aansturen, onze leden oproepen om een zoutend zout te zijn”, zegt Kariuki. „De kerk moet als eerste waarden en normen op de samenleving overdragen. Zo alleen kan een samenleving inhoud krijgen. Zo kunnen we misschien in Afrika een voorbeeldfunctie vormen.”

De Acton-medewerkers geven aan dat ze de bezoekers uit Kenia geen politiek of economisch programma mee naar huis willen geven. „Wij dragen ideeën aan, ideeën die het grondbeginsel kunnen vormen voor een staat waarin gerechtigheid hoog in het vaandel staat, voor een staat waarin de economie goed floreert zonder te ontaarden in louter materialisme, voor een staat waarin de politiek zich kan ontwikkelen zonder te verworden tot een instrument van machtswellust. De kerkleiders van Kenia zullen zelf wegen en vormen moeten vinden om vanuit hun geestelijke overtuiging reformerend en profetisch op verschillende niveaus in hun land werkzaam te zijn.”

Zaterdagavond wordt het seminar afgesloten.