De kassen van SO Natural in Zevenhuizen-Moerkapelle zijn in tweeën verdeeld. In het grootste gedeelte wordt de Phalaenopsis gekweekt, een kleine 2 hectare is gereserveerd voor andere soorten. De kweek van de Phalaenopsis of vlinderorchidee duurt bij SO Natural tussen de 45 en 50 weken.Een jongeplantenkwekerij, ook onderdeel van SO Natural, is verantwoordelijk voor de kweek van jonge orchideeën. Dat traject duurt dertig weken. Veerman, commercieel directeur bij SO Natural: „De Phalaenopsis staat de kortste tijd van zijn leven in de vensterbank. Hij bloeit ongeveer drie maanden. Door de uitgebloeide takken weg te knippen en de plant apart te zetten, zorg je ervoor dat die het jaar daarop waarschijnlijk weer bloeien. Maar zelden zo mooi als de eerste keer.”

In kweekbakken komen de kleine orchideeën binnen. Die worden opgepot in boomschors in doorzichtige potten en gaan vervolgens per lift naar de warme afdeling op de tweede etage van het kassencomplex. Daar staan zo’n 1,2 miljoen orchideeën, schat Veerman.

Niets gebeurt bij SO Natural zonder reden. Veerman: „We proberen de natuurlijk groeiomgeving van de orchidee zo goed mogelijk na te bootsen. Hij groeit vooral in de regenwouden op rotsen en bomen. We planten hem daarom in pijnboomschors. Ook groeien de wortels in het licht, vandaar de transparante pot. Verder is het in de natuurlijke omgeving tussen de 27 en de 30 graden. Dezelfde temparatuur als in onze warme afdeling. Die warmte is nodig voor de goede ontwikkeling van wortel en blad.”

SO Natural wil op een duurzame manier werken. Het bedrijf doet dat door stroom op te wekken in gasturbines. Met de warmte die vrijkomt, verwarmt SO Natural de kassen. Vooral ’s zomers kan de restwarmte in de bodem worden opgeslagen. Om de warme kas op temperatuur te houden stroomt door buizen water van tussen de 50 en de 60 graden Celsius. „Het grondwater zo erg verwarmen kan niet. Door middel van warmtewisselaars beperken we de opwarming van het grondwater tot enkele graden. Later kunnen we de warmte weer oppompen”, aldus Veerman.

Als de orchidee voldoende blad en wortel heeft, gaat hij naar de koude afdeling. Daar is het zo’n 18 graden. Grote airco’s houden de kas op temperatuur. In de koude kas ontwikkelen de bloemtakken zich. Veerman wijst op de spinnenwebben die op de orchideeën zitten. „We gebruiken nauwelijks chemische middelen. Daardoor is de orchidee een trekpleister voor spinnetjes. Maar de consument accepteert geen spinrag. Daarom wordt elke plant schoongesproeid. Dat is soms niet afdoende. We moeten af en toe nuttige insecten bestrijden omdat de klant het wil.”

De transparante pot met de orchidee staat in een teeltvaas. Die ontwierp SO Natural zelf. Hij is even simpel als effectief. „De vaas zorgt ervoor dat de bladeren mooi omhoog groeien. Ook wordt voorkomen dat wortels door de lucht van de ene pot naar de andere gaan.”

Tijdens de laatste fase van de groei staat de orchidee in een kas waar het zo’n 22 graden is. Daar komen de knoppen tot bloei. Een ploeg medewerkers zet handmatig stokjes bij de takken. Daarna gaan de orchideeën langs camera’s die filteren op grootte en kleur. Dan kunnen ze de deur uit. SO Natural exporteert vooral naar Duitsland, Frankrijk, Engeland en Scandinavië. Elke week gaan er 150.000 planten weg. Dat zijn er 8 miljoen per jaar.

Om die productie goed aan te kunnen bouwde SO Natural dit jaar een nieuwe kwekerij van 4 hectare. In totaal beschikt het bedrijf nu over 13 hectare, verdeeld over twee locaties. Dat is exclusief de 2 hectare van de jongeplantenkwekerij. In totaal werkt er 130 man personeel. SO Natural kweekt orchideeën sinds vijf jaar. Het bedrijf is eigendom van vijf broers Smaal die in 2008 al hun activiteiten bundelden. Al vijftig jaar heeft de familie Smaal een kwekerij. Het begon met sla en tomaten, later werden het perkplanten en ficussen.

Vanaf 2000 groeide het aantal gekweekte orchideeën met gemiddeld 20 procent per jaar. „Er was veel overproductie. De prijzen gingen flink onderuit. We hebben onder de kostprijs geleverd. Daar kwam nog bij dat door de crisis het leveren aan bijvoorbeeld Rusland problematisch was door dalende wisselkoersen. Nu lijkt de rust op de markt terug te keren.”