De autoriteiten zijn bang voor gewelddadige protestacties, omdat veel moslims de dreigende oorlog tegen Irak en de pro-Israëlische houding van de Amerikaanse regering opvatten als een campagne tegen hun geloof.

De Iraniërs, die vinden dat protesten bij de bedevaart horen, willen dat de ”hadj” gebruikt wordt om verzet tegen een oorlog tegen Irak te laten horen. „De Iraakse crisis zal haar repercussies hebben onder de pelgrims, die hun standpunten aan de wereld kenbaar zullen maken”, zei Abbas Ali Hosseini, een sjiitische geestelijke in de voor moslims heilige stad Qom in Iran. „De Amerikanen zullen beslist luisteren naar de gezamenlijke oproep van zo’n 2 miljoen in Mekka verzamelde moslims, of zullen op zijn minst hun militaire actie uitstellen tot na de hadj.”

De Saudische minister van Binnenlandse Zaken, prins Nayef, zei dat zijn land niet zal toestaan dat iemand de veiligheid in gevaar brengt. Saudi-Arabië heeft zijn veiligheidsmaatregelen uitgebreid en alle nodige voorzorgen genomen, zei hij zonder verder uit te weiden.

Net als andere jaren roepen de meeste geestelijke leiders de moslims ook ditmaal ertoe op de politiek terzijde te laten en zich tijdens de hadj te concentreren op hun godsdienstige plichten. Veel geestelijken die op zich niet tegen een vermenging van politiek en godsdienst zijn, maken voor de bedevaart naar Mekka een uitzondering. „Tijdens de hadj is het het belangrijkste de rituelen uit te voeren, niet om politiek te bedrijven”, zei Ali al-Simman, vice-voorzitter van al-Azhar, een seminarie van de soennitische islam. „De hadj geeft een gevoel van verbondenheid als de bedevaartgangers bijeenkomen en samen bidden. Dit gevoel van verbondenheid met de islam moet hen helpen te denken en werken voor het welzijn van de islam op alle gebieden als ze weer thuis zijn”, zei al-Simman vanuit de Egyptische hoofdstad Caïro.

In 1987 kwamen meer dan 400, voornamelijk Iraanse pelgrims om het leven toen Saudische veiligheidstroepen slaags raakten met Iraniërs die tegen de VS demonstreerden. Sindsdien geldt de regel dat de Iraniërs mogen demonstreren, maar alleen binnen de ruimte waar zij tijdens de hadj zijn ondergebracht.

Elke moslim die recht van lijf en leden is en het geld ervoor heeft, moet minstens eenmaal in zijn leven de gang maken naar Mekka, de geboorteplaats van de profeet Mohammed. De bedevaart begon zondag met een bezoek aan de Grote Moskee, waar de in het wit geklede pelgrims rond de Kaäba lopen, de grote vierkante steen waar alle moslims in de wereld zich naartoe wenden als zij hun dagelijkse gebeden uitspreken. Maandag verzamelden de moslims zich bij de berg Arafat, de plaats waar Mohammed volgens de overlevering veertien eeuwen geleden zijn laatste preek heeft uitgesproken, en roepen: „Hier ben ik, Almachtige, hier ben ik.”

Dinsdag zal in het nabijgelegen Mina het ”stenigen van de duivel” plaatshebben. De pelgrims gooien dan steentjes van enorme taluds rond drie pilaren die de duivel personifiëren. Daarna volgt het offerfeest, Eid al-adha, waarvoor een kameel, schaap of koe ritueel wordt geslacht. Het feest symboliseert de tussenkomst van Allah door een ram op het offerblok te plaatsen als Abraham op het punt staat de opdracht te vervullen om zijn zoon te offeren. De pelgrims blijven hierna nog twee dagen. Zij herhalen dan het stenigingsritueel en maken nog een afscheidsronde om de Kaäba.

De hadj is zo’n massale aangelegenheid dat er zich dikwijls ongelukken voordoen. Vorig jaar werden 35 mensen doodgedrukt bij het ”stenigen van de duivel”. In 1997 vielen meer dan 340 doden en 1500 gewonden toen in Mina brand uitbrak. In 1994 en 1998 vielen honderden doden en gewonden in het gedrang. Het ergste ongeluk gebeurde in 1990. Paniek in de menigte leidde toen tot de dood van 1426 pelgrims.