Dat bleek vrijdag tijdens de Europese Raad in Laken, bij Brussel. Tot nu toe hebben „ongeveer acht” landen aangegeven manschappen beschikbaar te stellen. De Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Louis Michel, benadrukte dat het een vredesmacht is, die geen oorlogshandelingen zal uitvoeren. Michel wist nog niet hoe groot de strijdmacht zou zijn, maar hij schatte zo’n 3000 tot 4000 mensen.

Keerpunt
vrijdag aan het begin van de middag ontstond grote onduidelijkheid. Op een persconferentie kondigde minister Michel, die sprak namens EU-voorzitter België, dat er een akkoord over een EU-vredesmacht was. „Dit is de eerste keer dat alle EU-landen deelnemen aan een militaire actie. De politiek om zich ondeelbaar op te stellen, betekent een keerpunt in de geschiedenis van de EU.”

EU-buitenlandcoördinator Javier Solana deelde mee dat de legermacht onder leiding van Groot-Brittannië zou staan. „Op basis van de VN-resolutie kunnen ook niet-EU-landen meedoen, maar makkelijk zal dat niet zijn.”

Onmiddellijk na de mededeling van Michel en Solana reageerden de andere EU-landen verrast. Woordvoerders van Duitsland, Oostenrijk en Groot-Brittannië ontkenden dat er een overeenkomst zou zijn en suggereerden dat Michel probeerde om op deze manier de discussie te sturen.

„Zelfs als we het zouden willen, zouden we ons materieel nog niet op orde hebben”, zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer.

De Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, Benita Ferrero-Waldner, zei dat het „nog steeds onduidelijk is wie er gaat deelnemen aan de VN-macht.”

Een diplomaat vermoedde dat het idee afkomstig was van de Belgische premier Guy Verhofstadt, maar dat andere leiders geen positieve reactie hadden gegeven. „Er zal zeker een sterke Europese dominantie binnen de vredesmacht zijn, maar het is geen EU-macht.”

Enthousiasme
Vrijdagavond zei Michel op een persconferentie van het EU-voorzitterschap dat hij „in zijn enthousiasme over de grote steun het subtiele verschil tussen de EU en de (zelfstandige) lidstaten wat uit het oog was verloren.”

Ook de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder benadrukte dat het „geen EU-macht is, maar het is wel heel belangrijk als er Europeanen bij zijn.” Europees commissaris Chris Patten (Externe Betrekkingen) sprak van een „historische vrijdag”, omdat „er nu unanieme steun voor een VN-vredesmacht is.”

Het spreken over een EU-legermacht is gevoelig, omdat daarover nog een probleem bestaat met Griekenland. Dit land heeft een conflict met Turkije over het eiland Cyprus. De EU heeft onlangs een compromis bereikt met Turkije –dat geen lid is van de EU, maar wel van de NAVO– over het gebruik van NAVO-materieel door een EU-legermacht. Griekenland is bang dat Turkije zodoende invloed krijgt over Cyprus. Als Griekenland akkoord gaat, kan in 2003 een defensiemacht van 60.000 militairen en 5000 politiemensen actief zijn. „Er is nog geen akkoord bereikt, maar we hebben de indruk dat de zaken in de goede richting evolueren”, aldus de woordvoerder van premier Verhofstadt.