„Focus op geloof is protestantse vergissing geweest”
Geloof is ten diepste vertrouwen, kennen. Als de Bijbel spreekt over geloof, dan gaat het om kennis en waarheid, zo betoogde prof. dr. G. H. van Kooten vrijdag tijdens de vijfde Utrechtse studiedag over geloven en weten. „De focus op het geloof is een protestantse vergissing geweest.”
Prof. Van Kooten, hoogleraar Nieuwe Testament aan de Rijksuniversiteit Groningen, stelde dat in het tegenwoordig spraakgebruik geloof gelijkstaat aan naïviteit en het tegendeel van weten. Daarvoor is de Duitse filosoof Immanuel Kant verantwoordelijk, die schreef dat hij „het weten wilde opheffen om plaats in te ruimen voor het geloof.” „Sindsdien is er een waterscheiding tussen geloof en kennis ontstaan, die vervolgens ook teruggelezen wordt in de oudheid en de Bijbel.”Paulus beweegt zich volgens prof. Van Kooten binnen het sterk religieus gekleurde antiek-wijsgerige programma dat nagaat dát er een God is, en vervolgens hoedanig deze God is. „Paulus zegt dat wij weten dat er maar één God is, maar niet iedereen bezit deze kennis (gnosis). En daarvoor heeft Paulus Christus nodig.”
Er is bij Paulus wel een restrictie aan kennis, namelijk de liefde. „Bezit van kennis en het hebben van geloofsvertrouwen betekenen niets als men de liefde niet heeft. Een andere restrictie is de beperktheid van ons kennen. In de hemel hoeft niet geloofd of vertrouwd worden, maar zal ik volledig kennen, zoals ik zelf gekend ben.”
De studiedag werd belegd naar aanleiding van de verschijning van het Utrechts Cahier ”Die alle verstand te boven gaat. Verantwoord geloof tussen dogmatisme en scepsis” (uitg. Boekencentrum, Zoetermeer).
Prof. dr. A. Vos, hoogleraar aan de Evangelische Theologische Faculteit in Heverlee, stelde dat God kennen een uitdrukking is die de bekering tot het christelijk geloof aanduidt. „Bekering wil zeggen intreden in een nieuwe werkelijkheid, die verbonden is aan een Persoon. Het draait niet om wat logisch, redelijk, universeel en onpersoonlijk is, maar om God, de Schepper en de Verlosser. Dat is de nieuwe start van de kennistheorie.”