Dat zei de Israëlische ambassadeur Kney-Tal woensdag op een bijeenkomst waar twaalf families postuum de Yad Vashem­eremedaille kregen uitgereikt.„Men zou denken dat na de tragedie van de Shoah het antisemitisme volledig zou zijn uitgeroeid. Helaas, onverdraagzaamheid en discriminatie jegens Joden zijn nog steeds springlevend”, aldus de Joodse gezant.

Kney-Tal riep de aanwezigen ertoe op te waken voor misbruik van de vrijheid van meningsuiting, in het bijzonder als het gaat om de ontkenning van de Holocaust. „Het trekken van valse parallellen tussen het lijden van de Holocaustslacht­offers en slachtoffers van andere politieke conflicten vermindert het belang van de Shoah, de unieke misdaad in de annalen van de geschiedenis.”

De titel ”rechtvaardige onder de volkeren” die de twaalf families kregen, is de hoogste onderscheiding die de staat Israël kent. In de Eremuur van Yad Vashem in Jeruzalem staan de namen van de gedecoreerden voor altijd gebeiteld, zo klonk het gisteren bij de uitreiking van elke onderscheiding.

Grootse daden gebeuren vaak door kleine dingen, hield minister Verhagen van Buitenlandse Zaken de aanwezigen in het Haagse Provinciehuis voor. Hij kan het weten. De grootvader van de bewindsman vertoefde tijdens de oorlog in concentratiekamp Buchenwald. Verhagens vader was actief in het verzets­leven en moest zodoende onderduiken.

„Het kwaad gedijt, als de goeden besluiten niets te doen”, citeerde de minister de Joodse schrijver Eli Wiesel. Degenen die echter wel hun medemenselijkheid toonden en onderduikers verborgen, zijn de witte stippen op een inktzwarte bladzijde in de geschiedenis, aldus Verhagen.

Hij vertelde dat hij door emoties overmand werd bij zijn eerste bezoek aan Yad Vashem in Jeruzalem. „Daar verliest de Holocaust elke abstractie. Wie daar geweest is, draagt voorgoed een kras op zijn ziel met zich mee.”

Namens de Joodse overlevenden van de oorlog sprak Jack Chapon. In 1943 belandde Chapon bij de familie Fokker in Bussum. Omdat de kinderen van het Gooise gezin nogal donker waren qua uiterlijk viel Chapon niet op. In de hoedanigheid van Wim Fokker was hij voor de buitenwereld het natuurlijke broertje van Adriaan en Cor.

Chapon zei zich nog dagelijks bewust te zijn van de heldendaad van de Fokkers. Onverschrokken heldenmoed zal de nageslachten inspireren medemenselijkheid te tonen in moeilijke situaties. Want: „Wie een ziel redt, redt de wereld”, aldus de hoogbejaarde Jood.

Twaalf families, twaalf unieke verhalen. Bijvoorbeeld het verhaal van de familie Mulder. Aan de zwangerschap van dochter Tiny kwam een einde door een miskraam. Maar ook de Joodse onderduikfamilie verwachte gezinsuitbreiding. Om wat voor hen te doen stopte Tiny elke week een handdoek meer onder haar kleding. Niemand wist beter dan dat het Joodse jongetje een kind van Tiny was. Tiny’s man Henk deed zelfs aangifte van de geboorte, zodat de naam van het Joodse kind in het trouwboekje van zijn pleegouders belandde.

Ook het verhaal van de Eibergse familie Wassink is bijzonder. Beide echtgenoten hadden de rotsvaste overtuiging dat wat ze deden een hun door God opgelegde plicht was. Hun onderduikers hebben allen de oorlog overleefd.

Bijna 5000 Nederlanders zijn onderscheiden met de eremedaille van Yad Vashem. Alleen in Polen zijn tot nu toe meer verzetshelden geëerd door het Israëlische Holocaustherinnerings- en -documentatiecentrum.

De Hebreeuwse woorden Yad Vashem, die hand, gedenkteken of naam betekenen, verwijzen naar Jesaja 56:5: „Ik zal hen ook in Mijn huis en binnen Mijn muren een plaats en een naam geven, beter dan der zonen en dan der dochteren; een eeuwigen naam zal Ik een ieder van hen geven, die niet uitgeroeid zal worden.”