Aanleiding voor de actie vormde de start gistermiddag van de Europese top in Kopenhagen. Tijdens de bijeenkomst in de Deense hoofdstad van staatshoofden en regeringsleiders van de EU zullen naar verwachting tien landen uit Midden- en Oost-Europa groen licht krijgen voor het lidmaatschap van de Unie. Na de toetreding kunnen boeren in de nieuwe lidstaten voortaan inkomenssteun tegemoet zien. Zij krijgen echter minder geld dan hun collega’s in de bestaande lidstaten.

Voorafgaand aan de top heeft een Tsjechische delegatie deze week in Brussel een intensieve poging ondernomen toezeggingen los te weken op landbouwgebied. In de kranten domineerden grote koppen over quota voor vlees en melk. De teneur van veel redactionele commentaren was dat Tsjechië zich heeft laten inpakken. Naar verluidt krijgen de Poolse boeren meer geld dan hun collega’s. ”Is de liquidatie van de Tsjechische landbouw de prijs om bij Europa te horen?”, luidde een retorische vraag op een van de spandoeken die de betogers bij zich droegen.

Een stormachtig debat in het parlement in Praag draaide gistermiddag om de gevoelige kwestie of het waar is dat van alle nieuwe lidstaten Tsjechië op de minste financiële steun van Brussel hoeft te rekenen. De oppositie viel de regering fel aan over het veronderstelde slechte resultaat van de onderhandelingen. Per hoofd van de bevolking gemeten zouden de Tsjechen 70 euro krijgen. De Hongaren kunnen op 134 euro rekenen, de Polen zelfs op 166 euro.

Een mogelijke verklaring voor het feit dat Brussel wat minder voor Tsjechië in petto heeft, is het gegeven dat het land zal worden omringd door uitsluitend EU-lidstaten. Het hoeft daarom aanzienlijk minder geld uit te geven aan grensbewaking. Pogingen van president Vaclav Havel het historische belang van de eenwording van Europa te benadrukken, dreigen enigszins verloren te gaan in het verbale geweld.