De ware kerk van Christus
De verwachtingen ten aanzien van de nieuwe patriarch van de Russisch-Orthodoxe Kerk zijn hooggespannen, weet Gerd Stricker. Het Westen zal het met Kirill echter niet gemakkelijk krijgen, vermoedt hij.
Weliswaar heeft Kirill zich in het verleden beijverd voor de oecumene, zegt de medewerker van het gerenommeerde Zwitserse instituut Glaube in der 2. Welt (G2W), „maar hij werpt de westerse kerken al jaren voor de voeten dat zij de Bijbelse grondslagen hebben verlaten (vrouwelijke voorgangers, zegening van paren van hetzelfde geslacht) en daardoor bijdragen aan de ontkerkelijking.” Eén ding staat voor Kirill ook vast: de Orthodoxe Kerk is de enige werkelijke kerk van Christus.Niettemin is Stricker positief over de keuze voor Kirill, die hij „open, intelligent, doortastend en pragmatisch” noemt. „En het venster naar de oecumene blijft, hoewel misschien niet wijd, toch open.”
M. J. Uijl toont zich minder positief. „Ik ken de man niet”, zegt de directeur van stichting Friedensstimme in een eerste reactie. „Maar ik verwacht niet dat er in het beleid van de Russisch-Orthodoxe Kerk veel gaat veranderen.”
Een beleid dat, aldus Uijl, gekenmerkt wordt door intolerantie ten opzichte van andere kerken – zeker niet bij de overheid geregistreerde. „Ze worden beschouwd als sekten, en zo op één hoop gegooid met Jehova’s getuigen en mormonen.”
Friedensstimme onderhoudt al jarenlang contacten met niet-geregistreerde baptistengemeenten in de voormalige Sovjetrepublieken. „Als er problemen ontstaan, komt dat vaak doordat de Russisch-Orthodoxe Kerk het hen moeilijk maakt.”
Dat laatste gebeurt vooral buiten de steden, op het platteland. „Zeker in de gebieden waar we veel werken, in het noorden, Siberië, worden steeds meer Russisch-orthodoxe kerken geplant – neergekwakt zou ik bijna zeggen. Russisch-orthodoxe priesters gaan dan nogal eens op een agressieve manier tekeer tegen bijvoorbeeld evangelisten.”
Het komt echter voor dat de lokale bevolking daar allerminst van gediend is. Uijl: „Wij werken sinds 1991 in Toera, in het noordelijke gebied Evenkië. En dat werk is gezegend. Ook in de negen dorpen rond Toera zijn evangelisatieposten ontstaan. Vijf jaar geleden werd in Toera een Russisch-orthodoxe kerk geplant, en de priester ging ontzettend agressief te werk. Maar de bevolking heeft zich echt tegen hem gekeerd.”
Terug naar Kirill. „Eigenlijk”, zegt Uijl, „heb ik weinig met de Russisch-Orthodoxe Kerk. Hét bezwaar voor mij is dat in de diensten de Bijbel niet opengaat. Het Woord klinkt niet. En dat is kwalijk.”