Hongaren in Slowakije willen eigen bisschop
Een leider van de ruim half miljoen etnische Hongaren in Slowakije vindt dat er snel een Hongaarse rooms-katholieke bisschop moet komen om etnische spanningen in de regio te verminderen.
„We zoeken een getalenteerd Hongaars sprekend persoon die als bisschop kan worden ingewijd”, zegt Pal Csaky, voorzitter van de invloedrijke Hongaarse Coalitiepartij (SMK), een christendemocratische fractie met twintig zetels in het parlement. Een Hongaar zou volgens hem beter kunnen aanvoelen hoe Hongaarse christenen benaderd moeten worden. De meeste etnische Hongaren zijn nauw verbonden aan de Rooms-Katholieke Kerk of de Hongaarse Gereformeerde Kerk.Csaky’s verzoek komt in een periode van nationalistische problemen tussen etnische Hongaren en de Slowaakse meerderheid. De spanningen begonnen al in 2006, toen premier Robert Fico een coalitie vormde met de ultrarechtse Slowaakse Nationale Partij (SNS). SNS-leider Jan Slota heeft zich meerdere malen laatdunkend uitgelaten over Hongarije en de etnische Hongaren. Ook vergeleek hij de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken met Adolf Hitler.
Onder de huidige regering is verder het gebruik van Hongaarse plaatsnamen in schoolboeken verboden. De Slowaakse president Ivan Gaparovie heeft vorige maand zijn veto uitgesproken over een compromisvoorstel dat Hongaarse, naast Slowaakse namen, zou toestaan.
In de Slowaakse grensstad Komárno zien Hongaarse scholen deze ontwikkelingen als een bedreiging voor de christelijke cultuur en geschiedenis van etnische Hongaren in Slowakije. „Stadjes en dorpen in het zuiden van Slowakije hebben Hongaarse namen”, verzucht de 21-jarige Eszter Leszko, die schoolboeken verkoopt in Komárno. „We willen deze namen behouden. Daarom is het belangrijk Hongaarse plaatsnamen in schoolboeken te drukken”, zegt ze, terwijl ouders naarstig naar boeken voor hun kinderen zoeken.
Frustratie over de situatie heeft geleid tot extremistische demonstraties in buurland Hongarije en Slowakije. Ook zou er volgens Boedapest onlangs buitensporig politiegeweld zijn gebruikt tegen etnisch Hongaarse voetbalsupporters in Slowakije. Bratislava ontkent dat.
Een Hongaarssprekende rooms-katholieke bisschop zou de rust kunnen herstellen, verwacht Csaky. Maar de Slowaakse Rooms-Katholieke Kerk is niet enthousiast over zijn plan. „De kerk kan prima zorgen voor de Hongaarse gelovigen”, vindt Jozef Kovaek, woordvoerder van de Slowaakse Bisschoppenconferentie.
President Gaparovie heeft zich nog niet over de kerkelijke kwestie uitgesproken. Tijdens een nieuwjaarsbijeenkomst met Slowaakse kerken en religieuze organisaties zei hij wel het christelijk geloof belangrijk te vinden. „Deze bijeenkomst is weer een kans om aandacht te vragen voor de geestelijke waarden van onze samenleving.” Hij is echter bezorgd over de consumptiecultuur en de „vermindering van nationale waarden” in zijn ruim 5 miljoen mensen tellende land.