Verhoeven: Ik ben een atheïstische Jezusfan”

De Remonstrantse Broederschap hield in Rotterdam een bijeenkomst onder het motto ”Vrijmoedig spreken over Jezus. Paul Verhoeven in gesprek met remonstrantse theologen”. Zo’n 500 belangstellenden volgden het gesprek. Verhoeven werd wereldberoemd door zijn films. Het maken van films is echter niet Verhoevens enige passie; de regisseur is al twintig jaar lang gefascineerd door Jezus van Nazareth. Aanvankelijk wilde hij een film over het leven van Jezus maken. Het werd een boek, ”Jezus van Nazareth”. Het boek kreeg vanwege de vele aanvechtbare stellingen zeer kritische recensies.

Dr. B. Dicou, predikant van de doopsgezinde-remonstrantse gemeente Hoorn en de verenigde doopsgezinde gemeente Wormerveer: „U schreef geen fictie, maar een theologisch boek met noten en literatuurverwijzingen over het leven van Jezus. Hoe kunt u pretenderen dat u de ware Jezus beschrijft? In hoeverre heeft uw beroep van filmregisseur u parten gespeeld?”

Verhoeven erkent dat zijn boek, hoewel goed onderbouwd, nogal verschilt van academische theologie. „Een academische theoloog moet alles verantwoorden en dat hoef ik niet. Daarom kan ik soms volstaan met een zinnetje zoals: „Ik denk dat het zo is gegaan.”

Heeft dat te maken met zijn beroep als filmmaker? Verhoeven moet even nadenken. „Ja, dat is zo. Een regisseur kiest altijd voor één scenario en daarom wekt elke film de suggestie alsof het precies zo is gebeurd.”

Een forumpanel, bestaande uit vooraanstaande remonstrantse theologen, bevraagt Paul Verhoeven op zijn vele veronderstellingen en de stelligheid waarmee deze hypothesen als vaststaand worden aangenomen. Verhoevens betoog is gebaseerd op de aanname dat het Johannesevangelie de enige juiste chronologie bevat.

Volgens Verhoeven is Jezus ten minste drie keer in Jeruzalem geweest. Hij had geen enkele pretentie een kruisdood te sterven maar wilde alleen het Koninkrijk Gods vestigen. Zijn daad van de tempelreiniging was zo choquerend dat Jezus daarna als een opgejaagde guerrillastrijder naar de bergen van Galilea vluchtte. Naar de vaste overtuiging van Verhoeven is dit het omslagpunt in Jezus’ leven en wordt Hij noodgedwongen die radicale, militante en harde guerrillastrijder.

Verhoeven beseft terdege dat hij hiermee een totaal andere Jezus neerzet dan de liefdevolle, allesbegrijpende Messias van de kerkelijke traditie. Desgevraagd legt Verhoeven uit dat de ”Boliviaanse dagboeken” van de bekende Latijns-Amerikaanse guerrillastrijder Che Guevara een rol speelden in zijn beeld van Jezus. Hij ziet vele parallellen tussen Guevara en Jezus. Tijdens het interview blijkt Paul Verhoeven overigens soms minder vrijzinnig dan zijn ondervrager: „Jezus heeft mensen echt genezen, anders had Hij nooit zo’n faam kunnen krijgen.”

Tijdens het gesprek komt ook het bestseller van de Amerikaanse schrijver Dan Brown, ”De Da Vinci Code”, ter sprake. Verhoeven wijst een vergelijk pertinent van de hand. „De gnostische evangeliën zijn leuk en interessant als verhaaltje, maar voor de kennis van Jezus van nul en generlei waarde”, aldus Verhoeven. „Daarmee staan die dus op hetzelfde niveau als ”De Da Vinci Code”, als verhaaltje wel leuk maar verder is de waarde nul.”

Prof. dr. Th. M. van Leeuwen, hoogleraar aan het Remonstrants Seminarie, signaleert bij Verhoeven een typische tunnelvisie. „Eerst wordt een reeks van veronderstellingen aangenomen en dan blijkt alles ineens te kloppen.” Een ander forumlid stelt: „Talrijke rebellen ondergingen de doodstraf, maar die zijn vergeten. Hoe verklaart Verhoeven dat Jezus na zoveel eeuwen blijft voortleven?”

Verhoeven: Ik ben een atheïstische Jezusfan”

Kerk & religie

RD.nl in uw mailbox?