Antithese alleen onvoldoende
De ruimte voor christelijke politiek is in Nederland erg beperkt, aldus de conclusie van een serie artikelen over christelijke politiek in Nederland (RD van 20 december). Jan Kloosterman en Dirk-Jan Nijsink delen die zorg, maar zien nog voldoende mogelijkheden voor de toekomst.
De weg die zowel CDA als CU is ingeslagen, is het verbreden van het profiel om zo meer stemmen te trekken. Maar hoeveel smaak zit er aan wijn waaraan flinke scheut water is toegevoegd? Deze vraag raakt op zijn beurt weer het bestaansrecht van een christelijke partij.Misschien is er daarom hernieuwde aandacht voor de C van het CDA. Blijkbaar is dat nodig omdat het niet genoeg is om alleen een platform te zijn voor het vormen van een breed scala aan opinies.
De CU beweert hier anders in te staan. Toch valt de praktijk tegen. Van een partij in de traditie van Groen van Prinsterer hadden we acceptatie van een tijdelijke constellatie verwacht zonder te zwijgen over het ideaal. Over dat laatste horen we de CU-bewindslieden helaas weinig. Een van de weinige momenten waarop dit wel gebeurde vanuit ”vak K” was het morele appel van minister Rouvoet om de pornofilm ”Deep Throat” niet uit te zenden.
Regelmatig wordt de vraag gesteld of het bedrijven van christelijke politiek überhaupt legitiem is. Er wordt nogal eens geopperd dat in het publieke domein geen geloofsargumenten gebruikt mogen worden. Aan dit denken ligt een cirkelredenering ten grondslag. Het is gestoeld op de overtuiging dat alleen onze ratio toegang geeft tot algemeen geldende kennis en waarheden. Maar bewijs die stelling maar eens rationeel…
Wanneer dergelijke geluiden te horen zijn, is een helder weerwoord op zijn plaats. Daarbij zijn liefde, tact en wijsheid onmisbaar. Geloofsargumenten zijn bovenrationele argumenten, die funderend zijn voor ons rationeel denken.
De drie christelijke partijen zouden een gezamenlijkheid moeten voorstaan in het neerzetten van dit denken. Daarbij zouden CDA en CU de principiële en Bijbels gefundeerde denktrant van de SGP als wezenlijke bijdrage in het publiek domein explicieter moeten erkennen en ondersteunen.
Kleur
Alleen de SGP denkt volgens drs. J. P. Vollaard nog langs de scheidslijnen van de antithese, die sinds Groen en Kuyper het politieke landschap in hebben gedeeld. Deze scheiding is volgens hem echter niet meer relevant omdat het merendeel van de kiezer niet langer denkt in verschillen tussen christelijk en niet-christelijk.
Dat laatste klopt zeker. De scheidslijnen op dit punt zijn wezenlijk anders dan in de begintijd van de SGP. Toch betekent dit niet dat de relevantie van christelijke politiek daarmee is afgenomen. Links en rechts worden langzamerhand andere begrippen. Scheidslijnen met andere partijen worden opnieuw gemarkeerd en daar moet de SGP een weg in zien te vinden met haar Bijbels gefundeerde boodschap.
Daar is beweging voor nodig, waarbij het vooral gaat om het ”hoe”. Kiezers merken het op als partijen meer idealisme en verscheidenheid vertonen. Dat draagt bij aan het verkleinen van de kloof tussen burger en politiek. Vanuit dat oogpunt is er wel degelijk ruimte voor christelijke politiek. Zei Frits Bolkestein reeds in de jaren ’90 niet dat gelovigen kleur geven aan onze democratie?
Antithetisch denken is daarom niet de enige voorwaarde voor het voortbestaan en het politieke succes van een partij als de SGP. De praktijk in Den Haag laat duidelijk zien dat de SGP wel degelijk in staat is breder te functioneren in een nieuwe politieke constellatie.
Geloofwaardig
Een belangrijke taakstelling voor de SGP is om een heldere en Bijbels gemotiveerde bijdrage te combineren met haalbare voorstellen die een keer ten goede kunnen bewerken. Om een meerderheid te krijgen voor deze voorstellen is een bredere argumentatie nodig dan een specifiek christelijke.
De uitdaging voor de SGP is om coalities te sluiten waardoor het wel mogelijk wordt dingen te veranderen, zonder ook maar iets achter te houden van de Bijbels genormeerde motivatie. De weerbarstige praktijk mag ons er niet van weerhouden actief op zoek te gaan naar zulke mogelijkheden.
Een mooi voorbeeld is de coalitie tussen de SP en de SGP over de winkeltijdenwet. Beide partijen deden hetzelfde voorstel met motieven vanuit een eigen ideologie die ook helder naar voren gebracht is. Laten seculiere, praktische en Bijbelse noties waar mogelijk samengaan als daarmee een verbetering in wet- en regelgeving te bewerkstelligen valt. Dat is het meest geloofwaardig in het huidige politieke krachtenveld.
Bescheidenheid is echter gepast. De praktijk is weerbarstig en regelrechte afkeuring of tegenstand liggen dicht bij kleine successen. Ook wat dat betreft is de belijdenis uit Psalm 93 en 99 de legitimatie voor een christenpoliticus: de Heere regeert. Het is niet ons werk, maar Zijn werk. We hebben daarbij wel onze verantwoordelijkheid. Elke burger of politicus op zijn of haar plaats.
De auteurs zijn respectievelijk voorzitter en jeugdwerkadviseur bij de SGP-jongeren.