Los van de weinig effectieve opzet is de achterliggende gedachte om kritisch te zijn op aankopen wel terecht. Er worden veel producten gekocht die slechts van weinig nut of zelfs schadelijk zijn. Wat dat betreft kan het winkelbestand nog flink uitgedund worden, te beginnen met drank-, tabak-, porno- en coffeeshops. Maar ook modezaken, prullariaboetiekjes, videotheken, fastfoodketens en aanverwante hapsnapschuivers voegen weinig toe.

Daarnaast worden in de voor het levensonderhoud meer noodzakelijke branches eveneens veel overbodige of onnodig luxe artikelen verkocht. Terecht wordt daar al jaren op gewezen in publicaties over duurzaam leven, zoals in de vermaarde Vrekkenkrant. De daarbij gepropageerde zuinigheid met stijl past beter bij een sobere christelijke levensstandaard dan veel van wat in reformatorische bladen wordt aangeprezen. Zo bezien is het advertentiebeleid nog zeer ruim. Het zou aardig zijn als er ter bewustwording eens een Reclameloos Dagblad zou verschijnen.

Het idee om in plaats van spulletjes zorg en aandacht te geven, heeft de tijd mee. Dienstverlening wordt steeds kostbaarder en het kan een gezellig en voldoening gevend alternatief zijn voor winkelen. Al blijft winkelen, zeker onder huisvrouwen, populair. Er zijn in Nederland maar weinig activiteiten buitenshuis waarbij je zonder verplichtingen op willekeurige tijdstippen zonder veel reistijd veilig kunt wandelen, mensen en dingen kijken, weinig last van wind en regen hebt, en zelf de kosten kunt bepalen. Niet voor niets zijn overal ter wereld markten sociale ontmoetingsplekken. Waarbij de mate van welvaart bepalend is voor de kooplust.

Daarom zou, nu het economisch wat minder gaat, dit wel eens een Kijk-uit!-Niet-te-veel-kopen-maand kunnen worden. Veel winkeliers met een eigenlijk nutteloos assortiment zullen daar banger voor zijn dan voor een ludieke Niet Winkel Dag. Want een bedachtzaam koperspubliek in december betekent al gauw ”Dag winkel”, niet?

Ries van Maldegem, adviseur