De regeringsleiders besloten in september dat er uiterlijk op 6 december overeenstemming diende te zijn over een gemeenschappelijk aanhoudingsmandaat. Afspraken op dat punt beschouwen zij als een belangrijk wapen in de strijd tegen het internationaal terrorisme. Nu de bewindspersonen van Justitie er niet in zijn geslaagd de deal volledig af te ronden, mogen de presidenten en premiers er zelf de laatste hand aan leggen. Zij vergaderen eind volgende week in Laken, een wijk van Brussel.

Toezeggingen
Minister Korthals toonde zich na afloop van het beraad met zijn collega’s uiterst tevreden over de toezeggingen die zijn gedaan aan zijn adres. De bepalingen in het compromisvoorstel, dat veertien van de vijftien leden van de Unie steunen, voorzien erin dat een land een verdachte niet behoeft over te dragen als het gaat om een feit dat op eigen grondgebied is gepleegd en dat het zelf niet strafbaar stelt. Dit waarborgt dat bijvoorbeeld een coffeeshophouder uit Amsterdam of een arts die hier meewerkt aan euthanasie, elders niet kan worden veroordeeld. De Tweede Kamer had eerder deze week tegenover Korthals benadrukt dat hij met minder geen genoegen mocht nemen.

De introductie van een Europees opsporings- en arrestatiebevel leidt ertoe dat als een justitiële autoriteit in een EU-natie de uitlevering verlangt van iemand die beschuldigd wordt van een misdrijf, het andere land verplicht is onvoorwaardelijk aan dat verzoek te voldoen. Het nieuwe instrument zal van toepassing zijn op 32 (zware) vergrijpen, zoals moord, verkrachting, mensensmokkel, ontvoering en lidmaatschap van een criminele organisatie.

Italië wil als enige de lijst beperken tot slechts zes delicten, die aan te merken zijn als echte terroristische daden. Er zijn vermoedens dat die opstelling voortvloeit uit een poging van premier Berlusconi om zichzelf te beschermen tegen een mogelijke vervolging in het buitenland. Hij is eerder namelijk in verband gebracht met fraude.

De komende dagen zal Italië onder sterke druk staan om tijdens de top van Laken de bezwaren op te geven. De regering in Rome behoeft waarschijnlijk niet te rekenen op concessies. „Die kans schat ik op nul procent. De inhoud van de regeling tussen de veertien is onwrikbaar", aldus Korthals. Gezamenlijke maatregelen binnen de EU op het terrein van justitie vereisen unanimiteit. Toch sluiten de overige lidstaten niet uit dat zij desnoods onderling, zonder dat Italië meedoet, het aanhoudingsbevel invoeren.

Hun bedoeling is dat het uiterlijk op 1 januari 2004 in werking treedt. Het zal betrekking hebben op misdaden die zijn begaan vanaf 1993. Oostenrijk en Griekenland krijgen, omdat zij kampen met grondwettelijke problemen, uitstel voor de uitlevering van eigen onderdanen tot en met respectievelijk 2009 en 2010.

Terrorisme
De ministers, die donderdag bezoek ontvingen van en werden toegesproken door de Amerikaanse bewindsman van Buitenlandse Zaken, Powell, bereikten wel al een volledig akkoord over een overal gelijke definitie van het begrip terrorisme. Activiteiten van zogenaamde antiglobalisten en van vakbonden vallen daar niet onder, zo hebben zij vastgelegd. In die sfeer is daardoor straks geen automatische uitlevering mogelijk.