Prof. Rutten afgezet als voorzitter van IKI
Prof. dr. F. Rutten, die een kort geding heeft lopen tegen de Nederlandse bisschoppen, is dinsdag afgezet als voorzitter van het Instituut voor Katholieke Informatie (IKI). Vier van de vijf medebestuursleden hebben het vertrouwen in hem opgezegd.
De voornaamste reden is dat Rutten aan de oorspronkelijke doelstelling van het IKI is voorbijgegaan, zeggen de bestuursleden. Het IKI is opgericht met het oog op „juiste berichtgeving over de Rooms-Katholieke Kerk en de geloofsleer.” Rutten heeft zonder toestemming van de overige bestuursleden, de eigen IKI-Nieuwsbrief uitgegeven en daarvoor een aparte bankrekening in België geopend. In een toelichting op het besluit, waarvan Rutten inmiddels op de hoogte is, zegt bestuurslid J. van Rooijen dat Rutten in de IKI-Nieuwsbrief bijna niets anders publiceerde dan verhalen over privé-openbaringen, waaraan voorspellingen werden vastgeknoopt. In de nieuwsbrief is ruimte voor zulke verhalen, maar niet exclusief, aldus Van Rooijen.
Het besluit van het IKI-bestuur viel op dezelfde dag als het kort geding dinsdag, waarin de behoudende rooms-katholiek Rutten voor de rechtbank in Utrecht betoogde dat verstrekking van informatie aan gelovigen voor de bisschoppen een plicht is die uit het Evangelie voortkomt.
Hij eiste –toen nog als voorzitter van het Instituut voor Katholieke Informatie voor Nederland en Vlaanderen– dat de bisschoppen alle informatie over de uitvoering van de besluiten van de bijzondere bisschoppensynode over Nederland van 1980 verstrekken. „In een kerk die zich de kerk van Christus noemt, kan het toch niet zo zijn dat wat in de maatschappij algemeen geldende beginselen heten, in de setting van bisschoppen en individuele gelovigen geen opgeld zou doen”, zei advocaat G. Bosma namens Rutten tegen kardinaal Simonis en de bisschoppenconferentie. Hij doelde op het recht van burgers om informatie van de overheid te krijgen, dat onder meer is vastgelegd in de Wet openbaarheid bestuur (WOB).
Oplopend conflict
De bisschoppen werden vertegenwoordigd door T. Kalb, juridisch adviseur van het RK-Kerkgenootschap. Rutten maakt volgens de advocaat van de bisschoppen, E. Wagemakers, ten onrechte een vergelijking met de WOB. Die geeft burgers alleen de mogelijkheid om bepaalde beleidsstukken op te vragen. Rutten vraagt echter niet om concrete stukken maar om een grote hoeveelheid niet nader gespecificeerde informatie die niet zomaar op te diepen is, betoogde hij. De informatie die Rutten gekregen heeft, geeft volgens hem een goed beeld van het beleid van de bisschoppen sinds 1980.
Wagemakers beschuldigde Rutten ervan zijn eis slechts te gebruiken als „aanknopingspunt voor een oplopend conflict.” Hij herinnerde eraan dat Rutten in de afgelopen jaren meermalen „buitengewoon scherpe” kritiek op de bisschoppen heeft geuit. De voormalige topman van het ministerie van Economische Zaken is volgens de advocaat niet bereid tot „een inhoudelijke dialoog gebaseerd op wederzijds respect.” Wagemakers betoogde bovendien dat de eisers eerst de kerkelijke rechtsgang hadden moeten doorlopen.
De uitspraak is op 18 december.