Thomas Boston is in de bevindelijke kerken geen onbekende. Het is opmerkelijk dat een man die 300 jaar geleden in een afgelegen deel van Schotland predikant was en nooit een titel of professoraat verwierf, nog steeds niet vergeten is. L. J. van Valen geeft in het boek ”Boston” een overzicht van zijn leven en werk. Tot op de dag van vandaag wordt Boston gelezen. In discussies over de christelijke leer hebben zijn opvattingen ook nog steeds gewicht. Het is waar wat de auteur schrijft: „De impact van Bostons bediening als evangeliedienaar en theoloog is groot geweest, niet alleen in zijn vaderland maar ook daarbuiten.”

Van Valen heeft ervoor gekozen enkele zaken uit Bostons eigen levensbeschrijving naar voren te brengen en vanuit kernteksten uit de werken van Boston diens theologie toe te lichten. Hij hoopt dat zijn werk ertoe zal bijdragen dat de geschriften van Boston nader bestudeerd zullen worden.

Het boek beschrijft eerst de persoon van Thomas Boston (1676-1732), en dan met name zijn bekering en weg tot het ambt. Het blijkt dat hij in zijn persoonlijk geloofsleven veel te danken heeft gehad aan de vader van de gebroeders Erskine en enkele oudere predikanten. Theologisch is hij gevormd door de Westminster Confessie en het boek ”The Marrow of Modern Divinity”. Dit boek van Edward Fisher heeft Boston inzicht gegeven in de genadeleer en hem van een wettische neiging genezen. Zijn prediking veranderde daardoor van een voorwaardelijke boodschap in de prediking van het vrije en onvoorwaardelijke Evangelie van Christus.

Aan het boek van Fisher is de zogenoemde Marrow Controversy verbonden. Dit kerkelijke conflict is voor Thomas Boston diepingrijpend geweest. Ik ben het met de schrijver eens dat de aantekeningen van Boston bij dit boek tot het beste van zijn gehele oeuvre behoren. Zij bevatten een schat aan theologische en bevindelijke opmerkingen.

De geestelijke depressies van zijn vrouw waren voor Boston een steeds weerkerend kruis. Het boek ”Het kromme in het levenslot” staat daar niet los van.

Thomas Boston heeft slechts twee gemeenten gediend. Na een korte periode in Simprin is Boston zijn gehele verdere leven in Ettrick gebleven. Het was, toen hij daar in 1707 kwam, een gemeente met een losse levenswandel. De Heere heeft het werk van Boston, na veel jaren van ploegen en zaaien, rijk gezegend. Toen hij in 1731 voor de laatste maal het avondmaal bediende, had hij 777 communicanten.

Nadat Van Valen een overzicht van Bostons leven gegeve heeft, bespreekt hij diens verschillende werken. Het bekende boek ”De viervoudige staat” krijgt daarbij de meeste aandacht. De lezer moet hier geen brede theologische uiteenzetting verwachten. Het is een beknopte bespreking. De bedoeling is dat de lezer zelf deze werken ter hand zal nemen. Bostons liefde voor de Joden en zijn opmerkelijke profetische blik op de toebrenging van het volk der Joden blijven ook niet onbesproken.

De schrijver veroorlooft het zich hier en daar zijn eigen visie op de theologie van Thomas Boston naar voren te brengen. Hij plaatst daarbij een enkele opmerking die ik niet kan delen. Is het wel juist om te stellen dat door de aandacht voor een werk van overtuiging door de wet, voorafgaande aan het geloof in Christus, Thomas Boston toch weer een voorwaarde voor de zaligheid heeft ingevoerd? Heeft dit niet veel meer te maken met de weg tot Christus?

Ik denk verder dat het waardevol was geweest om wat meer over de ”Memoirs” in het boek op te nemen. De werken van Boston zijn vrij bekend, maar de ontboezemingen uit zijn dagboek, dat hij zijn gehele leven heeft bijgehouden, zouden iets extra’s aan dit boek hebben toegevoegd. Uit die ”Memoirs” komt naar voren welk een nauwe omgang met God Thomas Boston heeft gekend. Ik denk dat dit het geheim van zijn theologie is. Voor een kennismaking met Thomas Boston en zijn werk vormt dit boek echter een uitstekende inleiding.