Kinderen in Nederland beginnen gemiddeld al op 12-jarige leeftijd met het drinken van alcohol. Sinds 1992 is het alcoholgebruik onder jongeren gestaag toegenomen. Zowel het drinken op jonge leeftijd drinken als binge-drinken (meer dan vijf glazen per keer) onder jongeren baart zorgen. Van de jongeren die drinken, doet driekwart aan binge-drinken.Hoe erg is een beetje alcohol op jonge leeftijd nou eigenlijk? Alcohol is schadelijk voor de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van kinderen en kan zelfs hersenschade veroorzaken. Hersenen ontwikkelen zich immers volop tot het 24e levensjaar. Daarom is het belangrijk alcoholgebruik zo lang mogelijk uit te stellen, in elk geval tot 16 jaar (en liever nog langer).

Ouders hebben hier invloed op, meer dan ze zelf vaak denken. Uit onderzoek blijkt dat beginnen met alcohol de drempel om door te drinken verlaagt. Gemiddeld anderhalf jaar na het eerste glas alcohol is een kind voor de eerste keer dronken. Daar kan geen ouder blij mee zijn.

Daarom luidt het advies aan ouders: stel consequent de regel dat kinderen (in ieder geval tot 16 jaar) geen alcohol drinken en maak hier duidelijke afspraken over. Dit schroeft dit de leeftijd waarop het kind start met drinken flink op en levert daarmee gezondheidswinst op.

Het maken van afspraken met opgroeiende kinderen en het consequent hanteren daarvan is een kunst op zich. De campagne ”Voorkom alcoholschade bij uw opgroeiende kind” van het Trimbos-instituut biedt daarvoor handvatten. Op www.alcoholinfo.nl staan tips voor een effectief optreden van ouders. Zo is er een commercial te zien en een animatie over de effecten van alcohol op de ontwikkeling van de hersenen.

Ook kunnen ouders een ”Alcohol Nee Contract” downloaden. Dit ’contract’ is een symbolisch hulpmiddel voor ouders en kinderen om afspraken te maken over (het uitstellen van) alcoholgebruik. Ouders en kinderen kunnen de overeenkomst naar eigen inzicht invullen.

Leeftijdsgrens
De drinkcultuur onder jongeren en de bijbehorende gezondheidsschade is een probleem van de hele samenleving en niet alleen van ouders. Alleen als ook in effectieve wetgeving en beleidsmaatregelen verankerd wordt dat niet-drinken normaal is, kan het alcoholgebruik daadwerkelijk worden teruggedrongen. Een campagne alleen is daarvoor niet genoeg.

Naast het geven van objectieve en betrouwbare voorlichting, berust een effectief alcoholpreventiebeleid op een aantal andere pijlers. Denk aan het beperken van de beschikbaarheid en het verhogen van leeftijdsgrenzen voor het kopen van alcohol, prijsverhogingen en het strikt handhaven van wet- en regelgeving. Een goede eerste stap zou zijn de leeftijdsgrens voor alcohol op te hogen naar 18 jaar. Dit heeft ook een positief effect op de 16-minners.

Ouders die meer achtergrondinformatie willen over alcoholopvoeding kunnen behalve de site www.alcoholinfo.nl bezoeken, ook naar een ouderavond gaan die GGD’s en instellingen voor verslavingszorg door het land heen organiseren. Daarnaast is er de website www.uwkindenalcohol.nl. Hierop kunnen ouders virtueel oefenen met opvoedingsdilemma’s.

voetnoot (u17(De auteur is projectleider van de campagne ”Voorkom alcoholschade bij uw opgroeiende kind” van het Trimbos-instituut.