„Kerk moet grote traditie bewaren”
Velen zijn op zoek naar zingeving. Religie en geloof zijn trendy. Maar de kerk surft niet mee op deze vloedgolf van spiritualiteit. Integendeel: de postmoderne mens koestert een diepe afkeer tegen de gevestigde kerken.
Dit zei de synodepreses van de Protestantse Kerk in Nederland, ds. G. de Fijter (Kampen), donderdag op de jaarlijkse hemelvaartsontmoetingsdag in Noordhorn. De dag trok zo’n 130 bezoekers.Ds. De Fijter was, toen hij in Sebaldeburen stond, zelf een van de initiatiefnemers van ontmoetingsdagen voor de noordelijke provincies. Hij sprak over het thema ”Wat is de kerk? - De kerk, dat ben je zelf!” Volgens ds. De Fijter moet de hedendaagse kritiek op de kerk tot nadenken stemmen. „De kerk is er niet voor zichzelf, maar voor de verkondiging van het Evangelie. Helaas heeft de kerk de neiging om te ’stollen’. En een gestolde kerk is niet in staat het Evangelie over te dragen, maar is alleen gericht op overlevingsstrategieën om de eigen aanwezigheid te continueren.”
Ds. De Fijter noemde als voorbeeld van deze op zichzelf gerichtheid „het gepiep over psalmberijmingen binnen de gereformeerde gezindte. Dan is alles gericht op het bewaren van de kleine traditie en verliest men het zicht op de grote traditie.”
In zijn lezing legde de synodepreses verband tussen de ontwikkeling van de postmoderne cultuur en de hedendaagse ideeën over het kerk-zijn. „Het instituut kerk wordt minder gewaardeerd. De binding met de eigen kerk vermindert en gemeenteleden bezoeken zonder veel moeite diensten van andere kerken.”
Er is sprake van een soort geestelijke ruilverkaveling, zei ds. De Fijter. „In alle verbanden van de kleine gereformeerde kerken treedt een grensvervaging op. Het zapgedrag, kenmerkend voor de huidige cultuur, is ook volop in de kerk aanwezig. Geen enkel instituut, ook de kerk niet, schijnt nog aanspraak te mogen maken op de waarheid. De leden van de kerk zijn zelf verdeeld over wat de kerk precies moet zijn. Sommigen vinden dat het moderamen en de generale synode over allerlei heikele kwesties duidelijke uitspraken moeten doen. Een ander deel vraagt om terughoudendheid omdat de kerk vanwege de veelkleurigheid nooit met één stem kan spreken.
Hoewel ds. De Fijter in het wegvallen van strakke kerkelijke structuren een positieve uitdaging ziet, wil hij geen pleidooi voeren voor een grenzeloze pluraliteit. „Als ieder individu zijn eigen waarheid creëert, leidt dat tot de ondergang. De kerk is de bewaarder van het getuigenis van de levende God.”
Er verandert veel, zei ds. De Fijter, maar de kerk blijft. „De toekomst van de kerk is niet afhankelijk van een goed businessplan. Het is waar: de kerk, dat ben jij! Maar ook: de kerk, dat is Híj!”