In 1992 besloten de Staten van Zuid Holland dat in de Krimpenerwaard 2500 hectare natuur begrensd diende te worden. Voor landbouwers was dit onverteerbaar als er niets tegenover zou staan. Er werd daarom beloofd dat er subsidie zou komen en een optimale drooglegging van agrarisch gebieden.In 1999 werd het raamplan voor de landinrichting Krimpenerwaard definitief vastgesteld, met als doel onder meer natuurontwikkeling en herverkaveling. Een ingewikkeld en duur plan, temeer doordat de te begrenzen landbouw en natuurgebieden versnipperd lagen in het gebied. Ook beloofde de overheid koeien met gouden horens wat betreft financiële bijdragen.

Vooral de waterhuishouding bleek een moeilijke, maar ook te dure, opgave. Inmiddels was er een discussie op gang gekomen over klimaatverandering en mogelijke wateroverlast. Er moest ook meer aandacht komen voor recreatie – ik vraag mij af wat de recreant mooier vindt: grote, vaak minder toegankelijke natuurgebieden of gewoon het boerenland met koeien in de wei?

Dat alles bij elkaar heeft ertoe geleid dat de provincie Zuid Holland het Veenweidepact Krimpenerwaard heeft opgesteld. Dit had grote gevolgen voor delen van het gebied en niet in de laatste plaats voor een aantal boeren en hun gezinnen. Was dit de beloning van het jarenlang meewerken aan natuurbeheer door de agrarische sector?

Vooral de herbegrenzing bracht grote onrust. Als je als ondernemer al jaren weet dat je plaats moet maken voor natuur, speel je daarop in door het bedrijf op termijn te beëindigen of door het te verplaatsen. Daar staat tegenover dat ondernemers in het voor landbouw bestemde gedeelte hun bedrijf ontwikkelden voor de lange termijn. Dan komt de overheid plotseling vertellen: helaas hebben wij onze plannen herzien. Hoe betrouwbaar komt deze overheid over?

Er zijn ook grote twijfels bij de bevolking of de vernatting de bodemdaling daadwerkelijk tegengaat. Daar komt bij dat er in het verleden gewerkt werd op basis van vrijwilligheid, maar nu ligt de besluitvorming veel meer op het terrein van de overheid. De provincie zet gemeenten onder druk om de bestemmingsplannen aan te passen, wat de mogelijkheid geeft tot onteigening. Bovendien is het gezien de stijgende grondprijzen bijna onmogelijk elders een bedrijf te kopen.

We staan nog maar aan het begin van een aantal ingrijpende gebeurtenissen met grote gevolgen voor veel gezinnen en bedrijven. Bij zowel de landinrichtingsplannen van destijds als bij het huidige veenweidepact was een van de uitgangspunten verbetering van de positie van de landbouw. Daar horen de boeren die plaats moeten maken voor de natuur nadrukkelijk bij.

Laten we ervoor waken dat het unieke cultuurhistorische landschap van de Krimpenerwaard niet teloorgaat aan de grillen van deze tijd, beseffend dat het al eeuwen wordt beheerd door hardwerkende ondernemers die respect en waardering verdienen.

De auteur was melkveehouder en waarnemend dijkgraaf in de Krimpenerwaard en lid van de Provinciale Staten van Zuid Holland voor de SGP.