Dat schreef de Berlijnse historica en theologe Elisabeth Schmitz (1893-1977) in de zomer van 1935 in een vlammend manifest tegen de Jodenvervolging. Ze verspreidde het -anonieme- geschrift onder 200 theologen en kerkleiders in en (ver) buiten Berlijn. Met behulp van tal van voorbeelden vroeg ze aandacht voor de „ophitsing van de openbare mening in het Derde Rijk”, de situatie van de „niet-arische” kinderen op de Duitse scholen, de problemen van Joods-christelijk gemengde huwelijken en ten slotte het zwijgen van en de ver onder de maat blijvende hulpverlening door de kerken.Het is geen overdrijving, stelde de liberale protestantse theologe, als in het licht hiervan „van een poging tot uitroeiing (”Ausrottung”) van het Jodendom in Duitsland wordt gesproken.”

Kort na de Rijkskristalnacht (10 november 1938) schreef Schmitz: „Ik ben ervan overtuigd dat -mocht het zo ver komen- met de laatste Jood ook het christendom uit Duitsland verdwijnt.”

Elisabeth Schmitz is in Duitsland eigenlijk vergeten, constateert de Berlijnse historicus Manfred Gailus in het aprilnummer van het Duitse protestantse magazine Zeitzeichen, terwijl ze alles in zich had om een „protestantse heilige” van de twintigste eeuw te worden. Reden waarom hij onlangs het boek ”Elisabeth Schmitz und ihre Denkschrift gegen die Judenverfolgung - Konturen einer vergessenen Biografie” het licht deed zien (Wichern-Verlag, Berlijn, 19,90 euro).

Jarenlang werd Schmitz’ memorandum tegen de Jodenvervolging niet aan haar, maar aan de Berlijnse sociaal werkster Margarete Meusel toegeschreven - die zich eveneens voor Joden en „niet-arische christenen” had ingezet. Pas in 1999 werd bekend dat het ”Denkschrift” van de hand van Schmitz was geweest.

Drie jaar geleden, zo besluit Gailus zijn artikel in Zeitzeichen, werd Elisabeth Schmitz eindelijk in Hanau (haar geboorteplaats, red.) als een persoonlijkheid van formaat geëerd met een gedenksteen en een eregraf.”